Zagadnienie empirycznych podstaw etyki. Studium krytyczne metaetyki posthume'owskiej - Marcin Pietrzak

Z notatki wydawniczej :

Autor pracy stara się odpowiedzieć na kilka prostych pytań.
Po pierwsze: dlaczego filozofia nowożytnego empiryzmu nie była w stanie zbudować spójnej koncepcji etyki opartej na doświadczeniu?
Po drugie: na czym mogłaby polegać rola doświadczenia w budowaniu etyki?
W niniejszej książce znajdzie czytelnik próbę odpowiedzi na powyższe pytania.
Odpowiedź ta jest dwuczęściowa. Z jednej strony dokonana zostaje analiza treści empirystycznych koncepcji etyki, poczynając od Hume’owskiego antyracjonalizmu, aż do stanowisk emotywistycznych zajmowanych przez empirystów współtworzących tzw. trzeci pozytywizm. Z drugiej strony autor podejmuje próbę wskazania na możliwość zbudowania spójnej koncepcji etyki opartej na doświadczeniu, a posiłkuje się przy tym koncepcjami Tadeusza Czeżowskiego, Ludwiga Wittgensteina, Johna Deweya i Hilarego Putnama.

Praca jest adresowana do filozofów i studentów filozofii, którzy interesują się zagadnieniami fundamentów etyki oraz historii etyki i metaetyki XX-wiecznej.


SPIS TREŚCI :

Wprowadzenie

Część I – Problem Hume’a i narodziny metaetyki

Rozdział pierwszy. Poglądy metaetyczne Davida Hume’a. Problem fundamentu poznania a status etyki

Argumentacja antyracjonalistyczna a dychotomia fakt–wartość
Argument z Motywacji
Argument DC (Demonstrative and Causal)
Argument RF (Ralations and Facts)
Argument z Reprezentacji
Istnienie i przeświadczenie

Rozdział drugi. Ograniczenia tradycji locke’owsko-berkeleyowskiej. W kierunku nowej metody

Metoda Hume’a
Strategie wyjaśniające (1): strategia genetyczna
Strategie wyjaśniające (2): strategia psychologiczna
Strategia (re)konstrukcji, czyli jak przejść prawidłowo od twierdzeń o faktach do twierdzeń o powinnościach
Podsumowanie

Część II – Metaetyka w nurcie nowego realizmu i nowego pozytywizmu

Rozdział trzeci. Realistyczna interpretacja filozofii empiryzmu a problem statusu etyki

Błąd naturalistyczny
Przedmiot etyki
Czym jest Argument Otwartego Pytania (Open Question Argument – OQA)?
Analogia dobry–żółty a epistemologia intuicjonistyczna
Sformułowanie koncepcji błędu naturalistycznego
Czym jest sąd?
Istnienie
Istnienie świata zewnętrznego a natura sądu
Traktat logiczno-filozoficzny, czyli punkt zerowy
Reprezentacjonizm i jego ograniczenia w filozofii wczesnego Wittgensteina
Teza DC w pierwszej filozofii Wittgensteina
Idealizm absolutny czy realizm?
Metaetyka neopozytywistyczna
– Koło Wiedeńskie – fuzja klasycznego empiryzmu z filozofią Traktatu logiczno-filozoficznego
Weryfikacjonistyczne kryterium sensowności
Carnap: imperatywizm
Ayer: ekspresywizm

Cęść III – Próby budowania etyki opartej na doświadczeniu: Schlick i Czeżowski

Rozdział czwarty : Etyka jako nauka według Moritza Schlicka

Koncepcja etyki jako nauki
Naturalizm Schlicka

Rozdział piąty. Czeżowskiego koncepcja etyki jako nauki empirycznej

Transcendentalność ocen moralnych
Brentanowska koncepcja sądu
Intencjonalność emocji a poznanie moralne
Oceny elementarne a epistemologia intuicjonistyczna
(Nie)pewność zdań nauki
Obiektywność
Budowa teorii etycznych
Czeżowski wobec Faktu Otwartego Pytania
Podsumowanie

Część IV – Stare i nowe pojęcie doświadczenia – naturalizacja języka etyki

Rozdział szósty. Empirystyczne pojęcie doświadczenia

Empirystyczne pojęcie doświadczenia – próba syntezy
Empirystyczne pojęcie doświadczenia w filozofii Hume’a a XX-wieczny realizm

Rozdział siódmy. W kierunku nowego pojęcia doświadczenia

Późny Wittgenstein i upadek empirystycznej koncepcji doświadczenia
Krytyka reprezentacjonizmu
Krytyka atomizmu logicznego i wielość gier językowych
Odrzucenie Tezy DC
Status etyki

Rozdział ósmy. Naturalistyczno-pragmatystyczne pojęcie doświadczenia

Deweya koncepcja doświadczenia
Deweya krytyka empirystycznej koncepcji doświadczenia
Naturalizowanie gier językowych
Konkluzje
Trudności
– Zarzut pierwszy: instrumentalizm
– Zarzut drugi – nonkognitywistyczny I
– Zarzut trzeci – nonkognitywistyczny II

Uwagi końcowe
Bibliografia
Indeks nazwisk