Sanctimoniales. Zakony żeńskie w Polsce i Europie Środkowej (do przełomu XVIII i XIX wieku)

Na płycie CD znajdują się :

1. M. Kopka-Jędrychowska - Uposażenie ziemskie klasztoru Norbertanek fundacji rybnickiej i czarnowąskiej do 1228 roku - MAPY

2. K. Sułkowska-Tuszyńska - Rzecz o życiu i śmierci na wzgórzu klasztornym w Strzelnie (XVI-XIX wiek) - PREZENTACJA MULTIMEDIALNA

Uwaga: w książce część tekstów wydrukowano w jęz. obcych (jak w spisie treści)

Zakony żeńskie oraz poszczególne ich klasztory pozostawały zwykle w cieniu swych męskich odpowiedników.
Tymczasem ograniczone surową regułą i klauzurą kobiety były tak samo, jeśli nie bardziej, podatne na religijne uniesienia, jak mężczyźni, którym z reguły podlegały pod względem organizacyjnym.
Niestety, dysproporcję tę można w pełni odnieść również do zainteresowań badawczych historyków.
Współczesny stan badań nad żeńskimi klasztorami w Europie Środkowej uchwytny jest w opracowaniach o charakterze ogólnym. Mamy tutaj na myśli wielotomową Encyklopedię katolicką, wydawaną od lat siedemdziesiątych XX stulecia w Lublinie, encyklopedie klasztorów czeskich czy inne wydawnictwa podsumowujące wiedzę z tego zakresu.
Ze wszystkich tych opracowań wyłania się obraz nikłego zainteresowania kwestiami kobiecego życia klauzurowego.

Niniejszy zbiór studiów jest w swej znakomitej części pokłosiem międzynarodowej konferencji, której organizatorami był Instytut Historii ówczesnej Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego oraz Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Miejscem spotkania, które odbyło się w dniach 24 i 26 listopada 2004 r., były szacowne mury niegdysiejszego klasztoru Benedyktynów w Mogilnie, w których obecnie mieści się Europejskie Centrum Spotkań „Wojciech-Adalbert". Jeden dzień obrady prowadzono w Strzelnie, w którym przecież przez około sześć i pół stulecia rezydowały norbertanki.

SPIS TREŚCI :

Wstęp
Wykaz skrótów

Zagadnienia prawne życia monastycznego kobiet

Małgorzata Borkowska OSB — Konstytucje norbertanek na tle prawodawstwa polskich zakonów żeńskich w epoce potrydenckiej
Sławomir Zonenberg — Cura monialium w polskich klasztorach Dominikanek na tle ogólnozakonnym
Anna Galar — Opactwa cysterek na ziemiach polskich w trzynastowiecznych statutach kapituły generalnej
Olga M. Przybyłowicz — Statuty klarysek znojemskich z 1436 roku. Gradacja wykroczeń i kar w świetle reguły oraz wybranych źródeł wydanych dla klasztorów klarysek prowincji czesko-polskiej XV i XVI wieku
Jolanta Kurek — Obserwancja zakonna toruńskich cysterek-benedyktynek w latach 1311—1632
Rafał Witkowski — Wizytacje klasztoru Cysterek w Owińskach z lat 1591—1619

Klasztory żeńskie w Czechach i na Węgrzech

Denisa Valachová — Ženské kláštory v stredovekom Uhorsku s dôrazom na Slovensko
Hana Pátková — Ženské kláštery v pohusitských Čechách - premonstrátky
Daniela Dvořáková — Kláštory a domy begín v stredovekom Uhorsku
Tomáš Borovský — Ženské kláštery, jejich zakladatelé a ochránci na středoveké Moravé

Klasztory żeńskie na ziemiach polskich

Anna Pobóg-Lenartowicz — Kanoniczki na wrocławskim Piasku. Perspektywy badawcze
Maria Starnawska — Siostry w zakonie krzyżowców z czerwoną gwiazdą na ziemiach polskich
Agata Tarnas-Tomczyk — Uposażenie fundacyjne śląskich klasztorów żeńskich do połowy XIV wieku
Monika Kopka-Jędrychowska — Uposażenie ziemskie klasztoru Norbertanek fundacji rybnickiej i czarnowąskiej do 1228 roku
Wojciech Dominiak — Książęta opolscy a klasztory żeńskie w średniowieczu
Tadeusz M. Trajdos — Tercjarki przy klasztorze Bernardynów we Lwowie
Sławomir Kościelak — Brygidki w protestanckim Gdańsku. Spór o Siedlce w XVI—XVII wieku
Arleta Brygman — Klasztor Benedyktynek w Bysławku 1602—1836

Struktura społeczna

Antoni Barciak — Skład osobowy klasztoru Dominikanek raciborskich w średniowieczu
Krzysztof Kaczmarek — Przyczynek do badań nad prozopografią konwentu dominikanek wrocławskich w średniowieczu
Iwona Pietrzyk — Klasztor Klarysek w Opawie i jego znaczenie w średniowieczu
Aleksandra Wilczewska — Struktura społeczno-narodowościowa konwentu norbertanek żukowskich w latach 1579—1834

Przejawy życia codziennego

Maria Bogucka — Kilka uwag na temat świata mentalnego zakonnicy w XVII—XVIII wieku na podstawie kronik benedyktynek poznańskich
Patrycja Gąsiorowska — Kuchnia i infirmeria w klasztorze Klarysek krakowskich do końca XVIII wieku
Jerzy Rajman — Jadłospis norbertanek zwierzynieckich z XVIII wieku
Krystyna Sulkowska-Tuszyńska — Rzecz o życiu i śmierci na wzgórzu klasztornym w Strzelnie (XVI-XIX wiek)

Kultura piśmiennicza

Roman Stelmach — Dokumenty do dziejów żeńskich klasztorów na Śląsku zachowane w Archiwum Państwowym we Wrocławiu
Andrzej Wałkówski — Piśmiennictwo cysterek trzebnickich w XIII wieku
Pavel Krafl — Klášter cisterciaček na Starém Brně v letech 1378-1419 ve světle listinného materiálu fondu E 9 Moravského zemského archivu v Brně
Marek Stawski — Skryptorium czerwińskie jako miejsce powstania rękopisów liturgicznych norbertanek płockich. Uwagi o związkach dwóch klasztorów kanonikatu regularnego na Mazowszu
Jolanta Gwioździk — Kultura umysłowa benedyktynek kongregacji chełmińskiej w okresie staropolskim
Iwona Pietrzkiewicz — Kasaty a rozpraszanie księgozbiorów klasztorów żeńskich w Rzeczypospolitej (XVIII—XIX wiek)