Proventus Camerae Apostolicae debiti. Opłaty duchowieństwa polskiego na rzecz papiestwa w latach 1417-1484

Z okładki :

Zakończony wiosną 1418 roku sobór w Konstancji oraz konkordaty zawarte przez papieża Marcina V z nacjami soborowymi dokonały głębokich zmian w papieskim systemie fiskalnym, ukształtowanym w okresie awiniońskim. Wiele dawnych świadczeń na rzecz Stolicy Apostolskiej zostało zlikwidowanych. Pozostały dwa podstawowe: serwicja, płacone przez biskupów i opatów, oraz annaty, płacone przez duchowieństwo niższe. Dzięki centralizacji poboru tych podatków i rozwojowi biurokracji skarbowej, z okresu XV wieku zachowały się do dziś źródła, które pozwalają dość dokładnie oszacować skalę obciążenia kleru katolickiego na rzecz papiestwa w późnym średniowieczu i każą zweryfikować potoczny pogląd o szerokim strumieniu pieniędzy, płynącym z Królestwa Polskiego do Rzymu.


SPIS TREŚCI :

Wstęp

Rozdział I. Skarbowość papieska w późnym średniowieczu

1. System rezerwacji papieskich i podatki od duchowieństwa do końca Schizmy Zachodniej
2. Reformy skarbowości papieskiej na soborze w Konstancji
3. Wpływ reform soborowych na finanse papieskie
4. Opłaty od duchowieństwa i rezerwacje papieskie w latach 1418–1484

Rozdział II. Opłaty za beneficja konsystorskie

1. Rodzaje beneficjów konsystorskich
2. Serwicja biskupów diecezjalnych i opatów
2.1. Serwicja wspólne
2.2. Serwicja małe
3. Sytuacje, w których należało zapłacić serwicja
4. Taksy serwicjalne
4.1. Wymiar taksy
4.2. Ustalanie wysokości taksy i jej zmiany
4.3. Libri taxarum Kamery Apostolskiej
4.4. Taksy serwicjalne biskupstw i opactw polskich
5. Nadanie biskupstwa i dokumenty prowizyjne
6. Obligacje płatnicze biskupów diecezjalnych i opatów
7. Zapłata serwicjów
7.1. Terminy
7.2. Sposób dokonania wpłaty
7.3. Księgowanie wpłat
8. Duchowni polscy jako płatnicy serwicjów
8.1. Biskupi prowincji gnieźnieńskiej
8.2. Biskupi prowincji lwowskiej
8.3. Opaci
9. Opłaty pro sacra i pro subdiaconis
10. Balista — opłata z tytułu objęcia biskupstwa tytularnego

Rozdział III. Opłaty za beneficja niekonsystorskie

1. Annaty
1.1. Miejsce i terminy płacenia annat
1.2. Wymiar świadczeń annatowych
1.3. Sytuacje, w których należało zapłacić annaty
1.4. Obligacje płatnicze
1.5. Wpłaty annat w Kamerze i w kolektorii
1.6. Duchowni polscy jako płatnicy annat
2. Quindennia
3. Fructus male percepti
4. Świętopietrze
5. Subsidium

Rozdział IV. Papieskie źródła skarbowe z lat 1417–1484, dotyczące opłat beneficjalnych

1. Księgi papieskich urzędów skarbowych
1.1. Ogólna charakterystyka zespołu
1.2. Dokumentacja finansowa dotycząca serwicjów
1.2.1. Libri provisionum consistorialium
1.2.2. Libri obligationum Kamery Apostolskiej i Kolegium Kardynałów
1.2.3. Libri solutionum kamery Kolegium Kardynałów
1.2.4. Libri divisionum Collegii Cardinalium
1.2.5. Księgi Introitus et Exitus Kamery Apostolskiej
1.2.6. Libri solutionum Camerae Apostolicae
1.3. Dokumentacja finansowa dotycząca annat
1.3.1. Libri annatarum
1.3.2. Libri quitantiarum
1.4. Księgi skarbowe — podsumowanie
2. Rachunki kolektorów papieskich
2.1. Kolektorzy papiescy w Polsce i ich dokumentacja skarbowa
2.2. Wiarygodność rachunków kolektorskich

Rozdział V. Finansowy wymiar opłat na rzecz papiestwa

1. Obciążenia Kościoła polskiego w ujęciu globalnym
2. Skala obciążeń indywidualnych płatników
3. Ekonomiczny aspekt funkcjonowania kolektorii polskiej

Zakończenie

Summary
Aneks. Opłaty serwicjów przez biskupów i opatów polskich w latach 1417–1484
Wykaz skrótów
Bibliografia
1. Źródła rękopiśmienne
2. Źródła drukowane
3. Opracowania
Indeks nazw geograficznych i osobowych