Polskie awangardy a poezja europejska. Studium wyobraźni poetyckiej - MARIA DELAPERRIÈRE

Z języka francuskiego przełożył Adam Dziadek

Książkę wydano w serii BIBLIOTHECA : ALIA UNIVERSA

Z notatki wydawniczej :

Główny przedmiot rozprawy - będącej tłumaczeniem książki wydanej przez paryski Instytut Studiów Slawistycznych, stanowią polskie awangardy poetyckie, rozpatrywane w relacji do poezji europejskiej. Analizy fenomenów poetyckich dwudziestolecia międzywojennego pozwalają na ukazanie zarówno podobieństw do zjawisk europejskiej awangardy, jak i elementów różnicujących. Wśród twórców, których utwory zostały poddane szczegółowemu oglądowi, znaleźli się między innymi Whitman, Tuwim, Miciński, Apollinaire, Czyżewski, Majakowski, Tzara, Wat, Jasieński, Cendrars, Przyboś, Picabia, Peiper, Brzękowski.

Jak pisze Edward Balcerzan, „w pracy zostaje zachowana i wzmocniona (definicyjnie oraz typologicznie) różnorodność artystycznych inicjatyw - opisywanych za pomocą kategorii znanych leksykonom epoki, jak zrodzone w niej nazwy kierunków (symbolizm, ekspresjonizm, dadaizm, futuryzm, prymitywizm, formizm, kubizm poetycki, konstruktywizm, sztuka konceptualna), oraz innych zadomowionych w naszej dyscyplinie, a także świadomości literackiej XX wieku kategorii, jak utopia, groteska, paradoks, kolaż, montaż, symultanizm, poetyka immanentna [...]". Książka stanowi ważną lekturę dla studentów literatury polskiej XX wieku, ale może być również źródłem inspiracji dla badaczy polskiej poezji współczesnej.

Z okładki :

Maria Delaperrière (ur. w Krakowie) wykłada literaturę polską w Paryżu. Od 1984 roku kieruje sekcją polonistyki w Państwowym Instytucie Języków i Cywilizacji Wschodnich (Institut National des Langues et Civilisations Orientales — INALCO). Jest autorką książek: Les avant-gardes polonaises et la poesie europeenne (1991), Panorama de la litterature polonaise: des origines a 1822 (we współpracy z Franciszkiem Ziejką, 1992), Dialog z dystansu (1998), oraz około stu artykułów naukowych drukowanych w czasopismach polskich i francuskich. Pod jej redakcją ukazało się dwanaście książek poświęconych literaturze polskiej i środkowoeuropejskiej, m.in. Baroque en Pologne et en Europe (1990), Litterature et emigration (1992), Histoire litteraire de l'Europe mediane (1998), Modernisme en Europe centrale (1999), Mickiewicz par lui-meme (2000), Słowacki aujourd'hui (2002), Absurde et derision dans le theatre est-europeen (2003), La poesie polonaise du vingtieme siecle: voix et visages (2004).

Niebawem ukaże się również praca Metamorphoses de l'Histoire dans la litterature de I'Europę mediane apres 1945.

SPIS TREŚCI :

Słowo od tłumacza (Adam Dziadek)

Wprowadzenie

Modernizm i awangardyzm
Hegemonia obrazu
Polski awangardyzm


Cześć pierwsza
Struktury przemian

Rozdział I
Metamorfozy z początku wieku

Falstart
Transformacja przestrzeni poetyckiej
Przestrzeń poetycka - miejsce mitów
Wobec nowoczesnej mitologii

Rozdział II
Sytuacja ontologiczna polskiego futuryzmu

Wpływy zewnętrzne czy ewolucyjna konieczność?
Prymitywizm i futuryzm
Śladami dadaizmu

Rozdział III
Futuryzm czy ekspresjonizm?

Miasto - genius loci i miejsce „ja" lirycznego
W futurystycznym przebraniu
Od ekstazy do apokalipsy


Część druga
W stronę sztuki amimetycznej

Rozdział I
Wstrząs przestrzeni literackiej

Na początku był kubizm
Formizm polski
Poszukiwania futurystów
Kolaż w poezji polskiej

Rozdział II
Różnorodne modalności konstruktywizmu

Poeci awangardy - spadkobiercy zdesakralizowanej wyobraźni
Inspiracja konstruktywistyczna
Huidobro i Peiper - powinowactwa i rozbieżności

Rozdział III
Język i wyobraźnia

Konstruktywizm Przybosia
Liryzm wizualny Brzękowskiego
Twórcza moc języka
Poezja polska w obronie przed surrealizmem

Zakończenie

Indeks nazwisk