Lornety i kapota. Studia o Mickiewiczu - IRENA JOKIEL

Z notatki wydawniczej :

Książka jest zbiorem kilkunastu studiów o życiu i twórczości Adama Mickiewicza. W pierwszej części (Trudne przyjaźnie) przedstawia autorka relacje poety z innymi wielkimi przedstawicielami polskiego romantyzmu – Joachimem Lelewelem, Zygmuntem Krasińskim i Cyprianem Norwidem. Dalekie od łatwego biografizowania, szkice składające się na tę część
przynoszą istotne uzupełnienie portretu twórcy Konrada Wallenroda.
Część druga (Przeszłość, współczesność, emigracja) dotyczy stanowiska, jakie zajął Mickiewicz wobec politycznych i cywilizacyjnych wyzwań Zachodu w Księgach narodu i pielgrzymstwa polskiego, Pierwszych wiekach historii polskiej oraz w prelekcjach paryskich.
W trzeciej części (W mateczniku poety) znalazły się studia o sztuce poetyckiej Mickiewicza.
Skupione na wątkach religijno-mistycznych pogłębione analizy wierszy Stepy Akermańskie, Broń mnie przed sobą samym…, Widzenie, fragmentów Pana Tadeusza i Dziadów skłaniają do rewizji dotychczasowych interpretacji. Rolę zakończenia pełni sugestywny, przewrotny szkic Zmoskalony Żyd wieszczem narodu polskiego. Książka otwiera perspektywy nowego, świeżego czytania Mickiewicza.

Książka skierowana do zainteresowanych problematyką polskiego romantyzmu, badaczy literatury XIX w., studentów, licealistów.


Ze wstępu [fragment] :

Bez przesady rzec można, że nikomu, kto usiłuje śledzić dzieje przekształceń estetycznych i ideowych w literaturze polskiej XIX i XX wieku, nie uda się ominąć Mickiewicza.
Już dla przyjaciół filomatów był kimś wyjątkowym. Późniejsze dzieje oraz recepcja jego życia i twórczości to trwająca przez dziesiątki lat historia zmagań z fenomenem genialnego poety, myśliciela religijnego i działacza politycznego, w miarę upływu czasu i przyrastającej fali opracowań i interpretacji coraz trudniejsza do ogarnięcia.

Niezliczone świadectwa fascynacji Mickiewiczem mają różnorodną treść i formę. Pozostawili je współcześni mu, zarówno zwykli zjadacze chleba, jak i wielkie osobowości kształtujące obraz epoki; w pamiętnikach, wspomnieniach, w dziennikach, listach, notatkach spisywanych na gorąco, często ręką drżącą od emocji, komentowano jego wiersze, improwizacje, wykłady, jego działalność, poglądy, zachowa­nia; tworzono kronikę losu poety nierzadko z dokładnością do dnia i godziny. Był punktem odniesienia, centrum, wokół którego układały się sprawy narodu na zasadzie opozycji lub aprobaty, nigdy obojętnie. Budził skrajne reakcje, których skalę i natężenie wyznaczają z jednej strony kult dla wieszcza narodu, z drugiej potępienie rzekomego zdrajcy ojczyźnianych ideałów. Święty, czy heretyk i sekciarz? Utopista?
Największy polityk wśród mistyków i największy mistyk wśród polityków? Konstruktor narodowej megalomanii?
Inspirator postaw straceńczych?...


SPIS TREŚCI :

WSTĘP


TRUDNE PRZYJAŹNIE

Joachim Lelewel ...daję porękę pod odpowiedzialnością osobistą i z majątku mojego za Jmci Panem Adamem Mickiewiczem...

Zygmunt Krasiński ...przyjdzie i jak upiór będzie deptał po trupie...

Cyprian Norwid ... i rozmawiałem z nim do zachodu słońca...


PRZESZŁOŚĆ, WSPÓŁCZESNOŚĆ, EMIGRACJA

Niedokończone historie, czyli Mickiewicz i Naruszewicz w roli dziejopisów

Jak w karczmie zajezdnej, czyli Mickiewicz wobec Zachodu


W MATECZNIKU POETY

Natura i egzystencja (Stepy Akermańskie)

Litewski raj (Pan Tadeusz)

Na obraz i podobieństwo (Broń mnie przed sobą samym...)

Być w centrum wszechświata (Widzenie)

Człowiek z latarką (Ustęp z III cz. Dziadów)

Zmoskalony Żyd wieszczem narodu polskiego


ANEKS

Adam Mickiewicz, Stepy Akermańskie
Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz (fragm. IV ks.)
Stefan Witwicki, [opis puszczy, fragm.]
Adam Mickiewicz, Broń mnie przed sobą samym...
Adam Mickiewicz, Widzenie
Tadeusz Różewicz, Nasz Wieszcz Adam

NOTA BIBLIOGRAFICZNA

INDEKS