Dzieje Parafii Św. Jacka w Kamieniu Śląskim - Ks. FRANCISZEK GRABELUS

Wydano w serii : Z Dziejów Kultury Chrześcijańskiej na Śląsku


Oferowana szczegółowa i obszerna (430 stron) monografia dotycząca dziejów Kamienia Śląskiego na Śląsku Opolskim, to dysertacja doktorska której autorem jest ks. Franciszek Grabelus

Fragment ze słowa wstępnego :

„ ... Tym pokoleniom, idącym w ciągu wieków przez parafię kamieńską, poświęcił swoją doktorską dysertację ks. Franciszek Grabelus. Sam wywodzi się z tego ludu, w tym samym kościele, co współmieszkańcy, przyjmował sakramenty św., w nim wsłuchiwał się w podstawy wiary, stanął też przy parafialnym ołtarzu z prymicyjnym błogosławieństwem.
Wytrwale przez lata zbierał wszelkie okruchy wydarzeń, utrwalonych w przekazach źródłowych, dając im swoje objaśnienie. Pomagało w tym dziele wielu z tych, którzy znali klucze do rozumienia przeszłości, i tym należy się słowo podziękowania. Dzięki tej współpracy na tych kartach zaczęły przemawiać sylwetki duszpasterzy, ożył zamek ze wspomnieniem św. Jacka i kolejnych właścicieli z rodu Odrowążów, Larischów czy Strachwitzów, jakby powstały z grobów utrudzone ręce ojców i matek, wytrwałych rolników i pracowników pobliskich wapienników, także nauczycieli, wychowawców i innych osób, godnych wspomnienia ..."


Z Wprowadzenia [fragmenty] :

Kamień Śląski, leżący na ziemi strzeleckiej, w trójkącie miast: Opola, Strze­lec Opolskich i Krapkowic, blisko Góry świętej Anny, należy do większych wiej­skich parafii diecezji opolskiej. W latach 1981— 1985 rozległa parafia kamieńska została podzielona na mniejsze jednostki — nowe parafie: Kamień (z filią Kamio­nek), Poznowice (z filiami: Siedlec, Sprzęcice i Sława) i Górażdże, natomiast Mie­dziana jako filia została przyłączona do Przywór, które stały się siedzibą parafii.
Do czasu podziału parafia Kamień Śląski liczyła 5200 mieszkańców, obecnie — niespełna 2100 wiernych.

Początki parafii Kamień sięgają XlII w. Kościół kamieński, według wyka­zu parafii diecezji wrocławskiej sporządzonego w XV w., powstał przed 1271 r. i należy dziś do 50 najstarszych parafii na Górnym Śląsku.
Ponadto Kamień zo­stał wyliczony w 1335 r. w spisie parafii archiprezbiteratu strzeleckiego, pła­cących dziesięcinę (dekanat tworzyły wtedy zaledwie cztery parafie: Strzelce, Kamień, Dolna i Jemielnica).

W okresie Reformacji i następstw poreformacyjnych parafia Kamień w zawierusze niepokojów wyznaniowych ostała się przy wierze katolickiej. Nie od­notowano bowiem, by kościół kamieński był w rękach protestantów, którzy na krótko zawładnęli jednak kościołem w Poznowicach. Ostatecznie i tam zwy­ciężył katolicyzm, a parafia poznowicka, pozbawiona beneficjum przez luteran, została przyłączona do Kamienia jako jego filia (mater adiuncta). Parafia kamień­ska zachowała wierność Kościołowi i ciągłość
w wierze katolickiej, a to dzięki trwaniu przy katolicyzmie właścicieli Kamienia. Nie bez znaczenia było także sąsiedztwo i oddziaływanie pobliskich klasztorów: cysterskiego w Jemielnicy i franciszkańskiego na Górze Świętej Anny.

Kamień z okolicznymi wioskami stał się areną wojny trzydziestoletniej (1618 — 1648), która dokonała wielkiego zniszczenia i spustoszenia.
Po wojnie trzydziesto­letniej przyszedł czas względnego spokoju i stabilizacji, co sprzyjało rozwojowi miejscowości i parafii. Był to okres patronatu Larischów, który trwał 139 lat, przypadając głównie na czas katolickich rządów austriackich Habsburgów i po­czątek protestanckich rządów pruskich. Patronat Strachwitzów, obejmujący okres 146 lat, przypadł na czasy rządów pruskich, nie sprzyjających Kościołowi. Natomiast okres powojenny, od 1945 roku, obejmujący ponad 50 lat, stał się bogaty w wydarzenia nam współczesne...

Opierając się na zebranym materiale, dzieje parafii ujęto w czterech chronologicznie wyodrębnionych rozdziałach.
Na tle następujących wydarzeń politycznych i religijnych ukazano dzieje miejscowości i parafii kamieńskiej:
do schyłku średniowiecza, gdzie jednak szczupłość materiałów nie daje pełnego obrazu dziejów parafii, co czyni tą część niejako rozdziałem wstępnym (I rozdział); za czasów patronatu Larischów w latach 1660 — 1799 (który przypadał w zasadzie na czasy Habsburgów), którzy najwięcej uczynili dla rozwoju parafii (II rozdział); następnie w okresie patronatu Strachwitzów w latach 1799 — 1945 (czasy pruskie), niewiele wnoszącego do rozwoju parafii (III rozdział); okres po II wojnie światowej, który był już czasem jakościowo nowym w życiu parafii kamieńskiej (IV rozdział).
Tak ujęta cezura czasowa dla dziejów parafii jest w pracy na tyle zasadna, że dzieli ową historię według najistotniejszych wyznaczników w postaci spełnianego patronatu nad parafią. Dlatego został przyjęty w dziejach Kamienia podział na czas przed patronatem Larischów (do 1660), a więc z cza­su rządów Odrowążów, z którego jednakże zachowało się niewiele wiadomości źródłowych (niekiedy tylko krótkie wzmianki), oraz na dwa rozdziały omawia­jące okresy po prawie 150 lat każdy, wyznaczone spełnianiem patronatu przez przedstawicieli rodów von Larisch (1660—1799) i von Strachwitz (1799—1945), czasów już dobrze udokumentowanych, jakże różniących się w swym charak­terze od okresu po II wojnie światowej.
O ile pierwszy z patronatów był czasem rozkwitu parafii, o tyle drugi był czasem pewnego zastoju. Natomiast okres po­wojenny (1945—1995) został ukształtowany przez już odmienną rzeczywistość narodową i ustrojową.



SPIS TREŚCI :

WYKAZ SKRÓTÓW

BIBLIOGRAFIA

SŁOWO WSTĘPNE

WPROWADZENIE

ROZDZIAŁ I. POWSTANIE I POCZĄTKOWE DZIEJE MIEJSCOWOŚCI I PARAFII KAMIEŃ

1. Terytorium parafii

1.1. Środowisko geograficzne
1.2. Początki osadnictwa na ziemi strzeleckiej
1.3. Początki chrystianizacji ziemi strzeleckiej
1.4. Najstarsze wzmianki o miejscowości
1.5. Powstanie parafii i jej granice
1.6. Miejscowości należące do parafii
1.6.1. Kamień Śląski (Kamień Wielki, Kamień, Camen, Kamen, Maior-Kamień, Mega-Kamień, Stein, Groß Stein)
1.6.2. Kamionek (Mały Kamień, Micro-Kamień, Klein Stein)
1.6.3. Łowiecko (Lowietzko, Owiecko, Owieckie, Lowicz)
1.6.4. Siedlec (Sielce, Schedlitz, Sedlitz, Alt Siedel)
1.6.5. Sprzęcice (Sprzentschütz, Sprzęzyce, Sprenczicz)
1.6.6. Poznowice (Poznowitz, Einsiedel)
1.6.7. Górażdze (Gorasdze, Goradz, Waldenstein)
1.7. Sytuacja polityczno-religijna na ziemi strzeleckiej
1.8. Parafia Kamień na tle rozwoju dekanatu strzeleckiego

2. Obiekty kościelne

2.1. Kościół w Kamieniu
2.2. Kościół w Poznowicach
2.3. Cmentarz przykościelny
2.4. Plebania i zabudowania gospodarcze

3. Duszpasterze i kolatorowie parafii

3.1. Proboszczowie (do roku 1660)
3.2. Odrowążowie
3.3. Właściciele Kamienia - kolatorowie

4. Wierni

4.1. Ludność
4.2. Życie religijne

ROZDZIAŁ II. SYTUACJA PARAFII KAMIEŃ W OKRESIE STABILIZACJI KATOLICKIEJ
ZA PATRONATU LARISCHÓW (1660—1799)

1. Wpływ patronatu Larischów na parafię kamieńską

1.1. Kolatorowie (patronowie) parafii
1.1.1. Balcar (Baltazar) von Larisch
1.1.2. Balcar (Baltazar) Ludwik von Larisch
1.1.3. Magdalena Engelburg-Kriszkowitz von Larisch z domu von Kottulińska
1.1.4. Ludwik Karol Hiacynt von Larisch
1.1.5. Zofia von Larisch z domu von Strachwitz
1.1.6. Larischowie jako budowniczowie kamieńskiego zamku
1.2. Rola rodziny von Larisch w rozwoju parafii kamieńskiej

2. Stabilizacja życia w parafii po wojnie trzydziestoletniej

3. Miejscowości na terenie parafii

3.1. Kamień
3.2. Kamionek
3.3. Siedlec
3.4. Sprzęcice
3.5. Poznowice
3.6. Górażdże
3.7. Miedziana

4. Obiekty sakralne i budynki parafialne

4.1. Kościół parafialny
4.1.1. Architektura
4.1.2. Wnętrze kościoła
4.2. Kościół filialny
4.3. Fundacja kaplicy zamkowej
4.4. Kapliczki i figury przydrożne
4.4.1. Kaplice
4.4.2. Kapliczki słupowe i figury przydrożne
4.5. Cmentarz przykościelny
4.6. Budynki administracyjno-gospodarcze
4.7. Szkoła parafialna
4.8. Szpital przykościelny

5. Duszpasterze i ich pomocnicy

5.1. Proboszczowie
5.1.1. Ks. Tomasz Burda
5.1.2. Ks. Jerzy Franciszek Lalok vel Lalock
5.1.3. Ks. Jakub Wacławczyk vel Waclawczyk, Waczlawczych
5.1.4. Ks. Andrzej Pytlik vel Pytlick, Pitlik
5.1.5. Ks. Adam Józef baron de Larisch
5.1.6. Ks. Andrzej Kurda
5.1.7. Ks. Józef Gärtner
5.1.8. Ks. Stanisław Wiercioch vel Wierczioch, Viercioch
5.2. Wikarzy
5.2.1. Ks. Andrzej Kurda
5.2.2. Ks. Wawrzyniec Starzyński
5.2.3. Ks. Andrzej Buchta
5.3. Kapelani zamkowi (fundatyści)
5.3.1. Ks. Jan Suchwaletz vel Zuchwaletz, Zuchwalec
5.3.2. O. Pius Hancke
5.3.3. O. Bonifacy
5.3.4. O. Dominik Sauer
5.3.5. O. Józef Schäfer
5.4. Inni księża pomagający okazyjnie w parafii kamieńskiej
5.4.1. Ks. Franciszek Leschke
5.4.2. O. Hiacynt
5.4.3. Ks. Andrzej Jaroszczyk
5.4.4. Ks. Mateusz Czoch
5.4.5. O. Juliusz
5.4.6. O. Rajmund
5.4.7. O. Franciszek Ogórek( Ogoreck)
5.4.8. O. Józef
5.4.9. O. Wacław Skupień
5.4.10. O. Regalatus
5.4.11. O. Andrzej
5.4.12. O. Teodor
5.4.13. O. Leopold
5.4.14. O. Sebastian Safars

6. Mieszkańcy

6.1. Liczba mieszkańców
6.2. Witrycy
6.3. Nauczyciele

7. Życie religijne

7.1. Ogólna charakterystyka życia religijnego
7.2. Nauczanie i katechizacja
7.3. Duszpasterstwo sakramentalne
7.3.1. Chrzest św.
7.3.2. Bierzmowanie
7.3.3. Eucharystia
7.3.4. Sakrament pokuty
7.3.5. Sakrament namaszczenia chorych
7.3.6. Sakrament małżeństwa
7.4. Sakramentalia
7.4.1. Pogrzeby
7.4.2. Poświęcenia i błogosławieństwa
7.5. Pielgrzymki i odpusty
7.6. Fundacje Parafialne
7.7. Problem konwersji mieszkańców Miedzianej
7.8. Kult Św. Jacka w Kamieniu
7.9. Związki parafii kamieńskiej z Górą Świętej Anny

ROZDZIAŁ III. DZIEJE PARAFII KAMIEŃ W OKRESIE WYZWAŃ CZASÓW PRUSKICH
ZA PATRONATU STRACHWITZÓW (1799—1945)

1. Zmiana właścicieli Kamienia i kolatorów parafii

1.1. Ks. Ernest von Strachwitz
1.2. Hiacynt von Strachwitz
1.3. Hiacynt Ernest von Strachwitz
1.4. Hiacynt Karol von Strachwitz
1.5. Luiza von Strachwitz
1.6. Hiacynt von Strachwitz
1.7. Hiacynt Alojzy von Strachwitz

2. Miejscowości należące do parafii

2.1. Sytuacja polityczna
2.2. Rozwój miejscowości parafialnych
2.2.1. Kamień
2.2.2. Mały Kamień (Kamionek)
2.2.3. Miedziana
2.2.4. Górażdże
2.2.5. Poznowice
2.2.6. Siedlec
2.2.7. Sprzęcice
2.3. Przemiany ekonomiczne. Początki rodzimego przemysłu
2.4. Rozwój demograficzny

3. Obiekty sakralne i budynki parafialne

3.1. Kościół parafialny
3.1.1. Architektura
3.1.2. Wnętrze kościoła
3.2. Kościół filialny
3.2.1. Architektura
3.2.2. Wnętrze
3.3. Kaplica zamkowa
3.4. Budynki administracyjno-gospodarcze
3.4.1. Plebania
3.4.2. Zabudowania gospodarcze
3.4.3. Plebania w Poznowicach
3.4.4. Majątek kościelny
3.5. Kaplice, figury i krzyże przydrożne
3.5.1. Kaplice
3.5.2. Kapliczki słupowe figury i krzyże przydrożne
3.6. Szpital przykościelny, tzw. szpitalik
3.7. Klasztor Sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej
3.8. Cmentarze
3.8.1. Cmentarz przykościelny
3.8.2. Cmentarz parafialny
3.8.3. Cmentarz zmarłych na cholerę
3.8.4. Cmentarz w Poznowicach

4. Duszpasterze i ich współpracownicy

4.1. Proboszczowie
4.1.1. Ks. Stanisław Wierczioch vel Wiercioch
4.1.2. Ks. Wawrzyniec Starziński vel Starzinsky, Starczinski
4.1.3. Ks. Arnold Gabor
4.1.4. Ks. Józef Scholtyssek
4.1.5. Ks. Alojzy Großek vel Groszek
4.1.6. Ks. Franciszek Bilzer
4.1.7. Ks. Alfred Bittner
4.2.Wikarzy
4.2.1. Ks. Wawrzyniec Starziński
4.2.2. Ks. Rudolf Theimert
4.2.3. Ks. Jerzy Steuer
4.2.4. Ks. Karol Bank
4.2.5. Ks. Józef Lindner
4.2.6. Ks. Alfred Bittner
4.3. Fundatyści (kapelani zamkowi)
4.3.1. Ks. Daniel Blachnik
4.3.2. Ks. Jerzy Blaszczyk vel Blasztzik, Blaschczik, Blaschtzik, Blaschitzik
4.3.3. O. Honorat Józef Włodarski
4.3.4. O. Franciszek Bernard Chmielowski
4.3.5. Ks. Wincenty Mattwig
4.3.6. Ks. Michał Lorek
4.3.7. Ks. Franciszek Pucher
4.3.8. Ks. Tomasz Ponk
4.3.9. Ks. Antoni Kempa
4.3.10. Ks. Augustyn Zedler
4.3.11. Ks. Rudolf Theimert
4.3.12. Ks. Paweł Ruschkowski (Ruskowski)
4.3.13. Ks. Antoni Duczek
4.3.14. Ks. Maciej von Straaten
4.3.15. Ks. Jerzy Steuer
4.3.16. Ks. Karol Bank
4.3.17. Ks. Józef Lindner
4.3.18. Ks. Alfred Bittner

5. Szkolnictwo

5.1. Szkoły na terenie parafii kamieńskiej
5.2. Nauczyciele w parafii kamieńskiej
5.2.1. Kamień
5.2.2. Kamionek
5.2.3. Poznowice
5.2.4. Siedlec
5.2.5. Górażdże
5.2.6. Miedziana

6. Wierni

6.1. Kwestie wyznaniowe
6.2. Język
6.3. Pracownicy kościelni
6.3.1. Witrycy, rada parafialna
6.3.2. Kościelni
6.3.3. Organiści

7. Życie religijne

7.1. Odprawianie Mszy św. i nabożeństw
7.2. Duszpasterstwo sakramentalne
7.2.1.Chrzest
7.2.2. Bierzmowanie
7.2.3. Pokuta
7.2.4. Eucharystia
7.2.5. Sakrament chorych
7.2.6. Małżeństwo
7.2.7. Pogrzeby
7.3. Nauczanie religii, katechizacja
7.4. Powołania kapłańskie i zakonne w parafii
7.4.1. Ks. Karol Myśliwiec
7.4.2. Ks. Karol Mathea (Mateja)
7.4.3. Ks. Seweryn Jendrysik (Jędrysik)
7.4.4. O. Rafał Walenty Bekiersz OFM
7.4.5. O.Firmin Józef Matuszek OFM
7.4.6. S. Romualda (Anna) Pohla
7.4.7. S. Brygida (Apolonia) Pohla
7.4.8. S. Walburga (Maria) Reinert
7.4.9. S. Symfroza (Marta) Rygol
7.4.10. S. Bronisława (Anna) Woźnica
7.4.11. S. Stanisława (Klara) Dziendzielski
7.4.12. S. Maria Wienczysława (Paulina) Żmuda
7.5. Odpusty i jubileusze
7.5.1. Odpust św. Jacka
7.5.2. 600. rocznica śmierci św. Jacka
7.5.3. 300-lecie kanonizacji św. Jacka
7.5.4. 700. rocznica śmierci bł. Czesława
7.6. Bractwa i stowarzyszenia religijne
7.6.1. Bractwo Żywego Różańca
7.6.2. Trzeci Zakon św Franciszka
7.6.3. Kongregacja Mariańska (sodalicja)
7.6.4. Związek Katolickich Mężczyzn
7.6.5. Związek Katolickich Matek
7.6.6. Bractwo Matki Bożej Dobrej Rady
7.6.7. Związek Katolickich Robotników
7.6.8. Stowarzyszenie św. Bonifacego
7.6.9. Stowarzyszenie św. Karola Boromeusza
7.6.10. Caritas
7.6.11. Misyjne Dzieło Dzieciątka Jezus (Dzieło Dziecięctwa Pana Jezusa)
7.7. Tradycje religijne (zwyczaje) w parafii kamieńskiej
7.7.1. Zwyczaje związane z sakramentami i życiem codziennym
7.7.2. Zwyczaje związane z rokiem kościelnym
7.8. Pielgrzymki i procesje
7.9. Rekolekcje i misje św.
7.10. Kult świętych w parafii kamieńskiej
7.10.1. Święci kamieńscy
7.10.2. Inni święci

ROZDZIAŁ IV. MIEJSCOWOŚĆ I PARAFIA KAMIEŃ PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ (1945—1995)

1. Parafia kamieńska w nowej sytuacji społeczno-politycznej

1.1. Miejscowość i parafia kamieńska w czasie frontu II wojny światowej
1.2. Sytuacja społeczno-polityczna na ziemi strzeleckiej
1.3. Sytuacja Kościoła w nowej rzeczywistości ustrojowej
1.4. Stosunki Kościół - państwo i ich reperkusje w parafii kamieńskiej
1.5. Mieszkańcy parafii po II wojnie światowej - rozwój demograficzny
1.6. Percepcja polskości przez mieszkańców parafii
1.7. Sytuacja materialna mieszkańców
1.8. Problem dojazdu do kościoła
1.9. Praca zarobkowa na Zachodzie
1.10. Zmiany w charakterze miejscowości wchodzących w skład parafii po 1945 r.
1.10.1. Kamień Śląski
1.10.2. Kamionek
1.10.3. Górażdże
1.10.4. Miedziana
1.10.5. Poznowice
1.10.6. Siedlec i Sprzęcice

2. Kościół parafialny i inne obiekty sakralne

2.1. Kościół parafialny
2.2. Kościół filialny
2.3. Kaplica zamkowa
2.4. Kaplice w poszczególnych wioskach parafii
2.4.1. Kaplica w Kamionku
2.4.2. Kaplica w Górażdżach
2.4.3. Kaplica w Miedzianej
2.4.4. Kaplica w Siedlcu
2.4.5. Kaplica w Sprzęcicach
2.4.6. Kaplica klasztorna
2.5. Krzyże przydrożne i figury
2.5.1. Kamień Śląski
2.5.2. Kamionek
2.5.3. Poznowice
2.5.4. Siedlec
2.5.5. Sprzęcice
2.5.6. Górażdże
2.5.7. Miedziana
2.6. Klasztor
2.7. Cmentarze
2.7.1. Cmentarz przykościelny
2.7.2. Cmentarz parafialny
2.7.3. Cmentarz zmarłych na cholerę
2.7.4. Cmentarz w Poznowicach
2.8. Plebania majątek kościelny i uposażenie proboszcza
2.9. Państwowy Dom Dziecka (1945—1954)

3. Duszpasterze parafii i ich współpracownicy

3.1. Proboszczowie
3.1.1. Ks. Alfred Bittner
3.1.2. Ks. Brunon Ploch
3.1.3. Ks. Rufin Grzesiek
3.1.4. Ks. Herman Piechota
3.2. Wikarzy
3.2.1. Ks. Jan Karkosz
3.2.2. Ks. Józef Kampka
3.2.3. Ks. Brunon Ploch
3.2.4. Ks. Eryk Czech
3.2.5. Ks. Konrad Kobiński
3.2.6. Ks. Józef Świec
3.2.7. Ks. Kazimierz Czajka
3.2.8. Ks. Bernard Kussy
3.2.9. Ks. Józef Pikos

4. Pracownicy kościelni

4.1. Służba kościelna
4.1.1. Organiści
4.1.2. Kościelni
4.1.3. Grabarze
4.2. Rada Parafialna
4.3. Katecheci
4.3.1. Marta Dziwisz
4.3.2. S. Czesława Kordek
4.3.3. Katechetki po 1985 r.

5. Działalność duszpasterska

5.1. Warunki i sposoby oddziaływania duszpasterskiego w parafii kamieńskiej
5.2. Sprawowanie Najświętszej Eucharystii
5.3. Głoszenie słowa Bożego i katechizacja
5.3.1. Kazania i homilie
5.3.2. Katechizacja
5.4. Rekolekcje i misje
5.5. Nabożeństwa pozaliturgiczne
5.6. Odpusty parafialne
5.6.1. Odpust św. Jacka (tzw. odpust wielki)
5.6.2. Odpusty ku czci bł. Czesława i bł. Bronisławy (tzw. odpusty małe)
5.6.3. Odpust kapliczny, czyli zamkowy
5.7. Jubileusze
5.7.1. 700. rocznica śmierci św. Jacka (1957)
5.7.2. Uroczystości milenijne (1966)
5.7.3. Obchody Roku Świętego w Sanktuarium św. Jacka w Kamieniu (1975)
5.7.4. 800-lecie urodzin św. Jacka (1983)
5.7.5. 400 -lecie kanonizacji św. Jacka (1994)
5.8. Nawiedzenie obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej (1966)
5.9. Działalność charytatywna
5.10. Wizytacje kanoniczne
5.11. Zgromadzenie zakonne

6. Życie religijne

6.1. Pojęcie religijności. Kryteria żywotności religijnej
6.2. Praktyki religijne jako sprawdzian żywotności religijnej
6.3. Stan praktyk religijnych
6.3.1. Praktyki jednorazowe
6.3.2. Regularne obowiązki religijne
6.3.3. Praktyki nadobowiązkowe
6.4. Stowarzyszenia i związki religijne wiernych
6.4.1. Bractwo Różańca Św (Żywy Różaniec)
6.4.2. Zakon św. Franciszka
6.4.3. Kongregacja mariańska (sodalicja)
6.4.4. Bractwo Matki Bożej Dobrej Rady
6.4.5. Koło Ministrantów
6.5. Kult św. Jacka
6.6. Powołania kapłańskie i zakonne dowodem prężności parafii kamieńskiej
6.6.1. Ks. Jan Rygol
6.6.2. Ks. Józef PoIa (Pohla)
6.6.3. Ks. Franciszek Grabelus
6.6.4. Ks. Herman Mandok
6.6.5. Ks. Jacek Woźnica
6.6.6. Ks. Norbert Matuszek
6.6.7. Jan Nowak OFM
6.6.8. Ks. Andrzej Morawiec
6.6.9. S. Gertruda Nowak
6.6.10. S. Małgorzata Mandok
6.6.11. S. Maria Gebauer
6.6.12. S. Krystyna Dyga
6.6.13. S. Małgorzata Gebauer (Bartoń)
6.6.14. S. Elżbieta Pluta
6.6.15. S. Bernadeta Konieczny
6.6.16. S. Irmina Beata Pytel
6.6.17. S. Hiacenta Iwona Derdaś
6.7. Zwyczaje znakiem żywotności parafii

7. Moralność religijna

7.1. Znajomość norm i ocen moralnych
7.2. Zachowanie moralne

ZAKOŃCZENIE

ZUSAMMENFASSUNG

INDEKS NAZWISK

INDEKS MIEJSCOWOŚCI

MAPY