Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59-55 - NORBERT ROGOSZ

Z notatki wydawniczej :

Autor ukazał czołowych senackich polityków w rozgrywkach o władzę w Republice Rzymskiej, w trakcje pierwszych pięciu lat funkcjonowania tzw. I triumwiratu.

Zaprezentował rolę senatu w owych walkach politycznych, ich wpływ na pozycję tej instytucji, zmniejszanie się znaczenia i stopniową utratę przez nią realnego wpływu na politykę państwa.

Wyeksponował przemiany polityczne wiążące się z tymi procesami, mechanizmy walki o władzę oraz kulisy i tajniki życia politycznego Republiki w omawianym okresie.

Nowością tego opracowanie jest przedstawienie rozważanych problemów z punktu widzenia senatu oraz kierujących nim polityków. Autor prezentuje zatem wiele kwestii w innym ujęciu, niespotykanym dotąd w literaturze przedmiotu.

Bardzo wnikliwie i szeroko korzysta z tekstów źródłowych i oryginalnie interpretuje zawarte w nich informacje.


Ze wstępu [fragment]:

Koncepcja pracy

Na przełomie lat sześćdziesiątych i pięćdziesiątych I wieku przed narodzeniem Chrystusa sytuacja polityczna w Rzymie uległa zasadniczym zmianom.

Wiązało się to z powstaniem tzw. I triumwiratu, którego uczestnicy przechwycili rządy w Republice.

Dominacja Cezara, Pompejusza i Krassusa nie była jednak całkowita. Ponadto ich związek wraz z upływem czasu ewoluował, podobnie cele owych potentatów oraz polityka mająca prowadzić do ich osiągnięcia.

Ich sojusz przechodził również kryzysy. Nie zawsze więc potrafili oni zapanować nad rozwojem sytuacji. Ówcześni przeciwnicy triumwirów, czyli dominujący w senacie optymaci, nie zamierzali zaś zrezygnować z walki o odzyskanie utraconych wpływów.

Lata 59-55 były więc w stolicy Republiki okresem intensywnych rozgry­wek o władzę. Ich pierwszoplanowym uczestnikiem był senat, ponieważ inspirowali je i odgrywali w nich najważniejsze role jego najwybitniejsi wówczas członkowie. Z jednej więc strony w starciach tych brali udział triumwirowie i ich zwolennicy, z drugiej - kierowani przez swych przywódców optymaci. Włączali się do nich również popularzy czy politycy próbujący samodzielnej działalności.

Jeżeli owej rywalizacji nie potrafiono rozstrzygnąć na sali obrad, próbowano to czynić poza senatem. W rezultacie nieraz wciągano szerokie rzesze obywateli ze wszystkich prawie grup społecznych. Dlatego zdarzało się, że współzawodniczono także na wiecach, zgromadzeniach ludowych, podczas wyborów, w sądach, a niejednokrotnie na widowniach teatrów, amfiteatrów czy na ulicach Rzymu.

Politycy odgrywający w senacie najważniejsze role wykazali wtedy wielką aktywność. Dla swoich inicjatyw potrafili pozyskać poparcie znacznej części, a w wielu momentach większości, senatorów. Podejmowali także działania mające senatowi zjednać sojuszników wśród głównych sił politycznych oraz pozyskać poparcie liczących się grup społecznych. Dało to ich poczynaniom dużą siłę oddziaływania na obywateli i pozwoliło znacząco wpływać na bieg wspomnianych rozgrywek.

Ponieważ - jak już nadmieniono - rywalizacja ta wiązała się z walką o władzę, jej rezultaty bezpośrednio oddziaływały na położenie senatu. Dlatego niniejszą próbę omówienia roli senatu w tych rozgrywkach, a zwłaszcza wpływu tych zmagań na jego pozycję w Republice, należy uznać z uzasadnioną ...

SPIS TREŚCI :

Wstęp

Koncepcja pracy   
Charakterystyka bazy źródłowej   
Stan badań

Rozdział I

Sytuacja senatu w Republice pod koniec lat sześćdziesiątych

Senatorska elita i zmiany układu sił w jej gronie
Położenie senatu w kontekście ówczesnych rozgrywek między optymatami a ich przeciwnikami

Rozdział II

Podważenie pozycji senatu w trakcie przemian politycznych na początku lat pięćdziesiątych (styczeń 59 r. — kwiecień 58 r.)

Sytuacja senatu przed starciem optymatów z Cezarem   
Odebranie senatowi steru rządów przez triumwirów   
Utrwalenie przez triumwirów niekorzystnej sytuacji dla senatu   
Dalsze pogorszenie położenia senatu w pierwszych miesiącach trybunatu P. Klodiusza

Rozdział III

Powrót senatu do aktywnej działalności politycznej (kwiecień 58 r. — kwiecień 56 r.)

Położenie senatu w świetle układu sił politycznych z wiosennych miesięcy 58 r.
Kształtowanie się sojuszu optymatów i triumwirów oraz powrót senatu do aktywnego udziału w życiu politycznym na przełomie wiosny i lata 58 r. Udział i rola senatu w zabiegach optymatów i triumwirów na rzecz odwołania Cycerona z wygnania w ostatnich miesiącach trybunatu P. Klodiusza

Starcie optymatów i triumwirów z P. Klodiuszem w styczniu 57 r. i ponowne osłabienie pozycji senatu

Rozbudowa prosenackiej koalicji i wznowienie jej działalności. Ponowny wzrost aktywności senatu
Odzyskanie steru rządów przez senat i sprzymierzone z nim siły polityczne (lipiec — wrzesień 57 r.)
Rozpad prosenackiej koalicji. Dalszy wzrost znaczenia senatu w trakcie rozgrywek z triumwirami (wrzesień 57 r. — kwiecień 56 r.)

Rozdział IV

Zmagania optymatów z triumwirami po zjeździe w Luce i upadek znaczenia senatu (kwiecień 56 r. — grudzień 55 r.)

Sytuacja senatu w kwietniu 56 r.
Zjazd triumwirów w Luce i jego wpływ na podważenie pozycji senatu na arenie politycznej
Odebranie optymatom inicjatywy politycznej przez triumwirów

Pogorszenie położenia senatu w trakcie rywalizacji optymatów i triumwirów o konsulat na 55 r.
Dalsze skomplikowanie sytuacji senatu w trakcie wyborów pozostałych urzędników kurulnych na 55 r.

Upadek znaczenia senatu w 55 r. w wyniku utrwalenia wpływów triumwirów w Republice

Zakończenie

   

Aneksy   

Aneks I. Senatorowie tworzący senacką elitę w latach 59-55
Aneks II. Senatorowie spoza senackiej elity, aktywniej uczestniczący w rozgrywkach politycznych w Rzymie w latach 59-55

Bibliografia   

Wykaz cytowanych tekstów źródłowych
Wykaz cytowanych opracowań

Wykaz skrótów bibliograficznych   
Indeks postaci antycznych
Indeks osób współczesnych

Summary
Zusammenfassung