Polska – Niemcy – Europa. Pamięci Profesora Piotra Dobrowolskiego

Z notatki wydawniczej :

W zamieszczonych w pracy artykułach poruszono wiele problemów dotyczących stosunków międzynarodowych,
Unii Europejskiej, problematyki niemcoznawczej oraz polskiej. Spośród szczegółowych tematów unijnych
można wskazać na rolę tej organizacji w nowym międzynarodowym układzie sił polityczno-wojskowych
i gospodarczych, na jej miejsce w procesie globalizacji u progu trzeciego tysiąclecia czy też negatywne skutki
tego ogólnoświatowego procesu. Wokół problematyki niemcoznawczej skupione są takie tematy, jak
zewnętrzne aspekty zjednoczenia Niemiec, polsko-niemiecka debata związana z planami budowy
Centrum przeciwko Wypędzeniom w Berlinie, stanowisko Polski wobec zjednoczenia państwowego Niemiec
w latach 1989–1990, rola niemieckich koncernów medialnych w postkomunistycznej Europie.
Wybory do Sejmu RP w 2005 r., konflikty związane z transformacją gospodarki, miejsce Polski w jednoczącej się
Europie, kontakty naszego kraju z Polonią południowoafrykańską w czasach PRL, kierunki rozwoju
woj. śląskiego (katowickiego) w latach 1990–2005 ilustrują zagadnienia dotyczące Polski.
W pracy znalazły się też artykuły niezwiązane lub słabo związane z głównymi nurtami tematycznymi pracy,
jak kwestia tożsamości politologii, profesjonalizacja komunikowania politycznego na przykładzie kampanii
prezydenckiej w USA w 2004 r., polityka w ujęciu Talcotta Parsonsa.
Tekst uzupełniają wspomnienia o Profesorze Piotrze Dobrowolskim i prezentacja Jego bogatego dorobku
naukowo-dydaktycznego i promocyjnego.


WSTĘP

Idea napisania tej książki powstała jeszcze za życia Profesora Piotra Dobrowolskiego.
W ówczesnym zamyśle miała ona upamiętniać jubileusz Profesora.
Zrządzeniem losu stała się księgą ku Jego pamięci. Jednak intencja pozostała niezmienna:
uczczenie wielu lat pracy uczonego i nauczyciela akademickiego.
Nie można tego wyrazić lepiej niż naukowym dziełem, publikacją. I ten zamiar — mamy nadzieję
— ziszcza się. Książka powstawała długo. Choć zaproszeni Koleżanki i Koledzy odpowiedzieli bardzo szybko,
nadsyłając swe prace, to jednak z wielu przyczyn publikacja odwlekła się w czasie. Wyrażam przekonanie,
że to w żadnej mierze nie umniejsza jej wartości naukowej. Tematyka 14 prac jest bardzo zróżnicowana.
Do pewnego stopnia odpowiada ona bardzo rozległym zainteresowaniom naukowym Profesora Dobrowolskiego.
W czasie swej kilkudziesięcioletniej pracy naukowej, w tym 33-letniej w Uniwersytecie Śląskim,
zajmował się wieloma zagadnieniami. Do najważniejszych można bez wątpienia zaliczyć problematykę niemcoznawczą,
teorię polityki i badania nad euroregionami. W tych dziedzinach trzeba Go włączyć do grona prekursorów
takich badań w Uniwersytecie Śląskim. A dzięki swej wieloletniej pracy w Uniwersytecie (od 1972 r.)
zalicza się do grona organizatorów i twórców katowickiej politologii.
Pierwszych studentów nauk politycznych Uniwersytet Śląski powitał w roku 1973. Przez ponad trzy dekady
Profesor Dobrowolski przekazywał im swą wiedzę, ale też w tym czasie sam awansował: uzyskał stopień
doktora habilitowanego i tytuł profesora. Kierował Instytutem Nauk Politycznych i Dziennikarstwa przez 15 lat
(1987—2002), w czasie dla kraju i środowiska uniwersyteckiego bardzo ważnym i szczególnym.
Jego spokój, pracowitość, rzetelność i uczciwość były tymi niezbędnymi cechami charakteru, które pomagały nam
wszystkim. Trudno zliczyć studentów, których wypromował, a także liczne recenzje doktorskie, habilitacyjne i profesorskie
pisane nie tylko dla Uniwersytetu Śląskiego. Jego pozycja i rola, jaką odegrał w polskiej politologii, jest nieoceniona.
Okres Jego zawodowej twórczości przypadał przecież na czasy powstawania i dojrzewania politologii w wielu ośrodkach
akademickich kraju. Wspomnienie o Profesorze, napisane przez Jego ucznia Profesora Sylwestra Wróbla, otwiera książkę.
Szczególne więzy łączyły Go ze środowiskami akademickimi Wrocławia, Opola i Poznania.
Jest zatem czymś najzupełniej naturalnym, że liczna grupa Autorów i Przyjaciół Piotra Dobrowolskiego wywodzi się
z tych środowisk, a praca Profesora Czesława Mojsiewicza, nestora polskiej politologii i przyjaciela Piotra,
otwiera naukowe rozważania, i to na temat jakże ciągle aktualny: tożsamości polskiej politologii.
Pośród Autorów znajdujemy nazwiska zaliczane do grona najwybitniejszych polskich uczonych, przyjaciół Piotra Dobrowolskiego
i naszego katowickiego ośrodka. Spis treści książki mówi sam za siebie. Cenimy sobie Ich wieloletnią współpracę i życzliwość.
Zachęcając Czytelnika do lektury, składam wyrazy podziękowania wszystkim Autorom, którzy w ten sposób
czczą pamięć naszego Przyjaciela, Kolegi, Szefa, Profesora Piotra Dobrowolskiego.
Dedykujemy, Piotrze, tę książkę Twej pamięci, z nadzieją że będzie znacząca dla naukowego poznawania społecznego świata.

Jan Iwanek


SPIS TREŚCI

Wstęp (Jan Iwanek)

Wspomnienie o Profesorze (Sylwester Wróbel)

CZESŁAW MOJSIEWICZ — Problem tożsamości politologii

TERESA ŁOŚ-NOWAK — Unia Europejska w Nowym Międzynarodowym Porządku

ERHARD CZIOMER — Zewnętrzne aspekty zjednoczenia Niemiec

ANDRZEJ ANTOSZEWSKI — Wybory do sejmu w 2005 roku a proces kształtowania się polskiego systemu partyjnego

ZBIGNIEW BLOK — Konfliktowość transformacji gospodarki

ZDZISŁAW W. PUŚLECKI — Unia Europejska wobec globalizacji na początku trzeciego tysiąclecia

EWA POLAK — Negatywne skutki procesów globalizacji

BOGUSŁAWA DOBEK-OSTROWSKA — Kampania prezydencka w USA w 2004 roku: problem profesjonalizacji komunikowania politycznego

ANDRZEJ CHODUBSKI — O miejscu Polski w rzeczywistości jednoczącej się Europy

ARKADIUSZ ŻUKOWSKI — Kontakty Polonii południowoafrykańskiej z Polską w okresie PRL

MIECZYSŁAW STOLARCZYK — Stanowisko Polski wobec zjednoczenia państwowego Niemiec w latach 1989—1990 (zarys problemu)

SYLWESTER WRÓBEL — Polityka w ujęciu Talcotta Parsonsa

ZBIGNIEW ONISZCZUK — Niemieckie koncerny medialne w postkomunistycznej Europie. Internacjonalizacja czy kolonizacja?

BOGUSŁAWA PODSIADŁO — Polsko-niemiecka debata wokół Centrum przeciwko Wypędzeniom

WALDEMAR WOJTASIK — Strategie rozwoju województwa śląskiego (katowickiego) 1990—2005

Aktywność naukowa i promocyjna Profesora (oprac. Bogusława Podsiadło)