CODZIENNOŚĆ W LITERATURZE XIX (I XX) WIEKU

Z notatki wydawniczej :

Tom szkiców i artykułów po raz pierwszy w historii polskiej humanistyki prezentuje
sylwetkę dziewiętnastowiecznego klasyka prozy austriackiej o renomie światowej,
Adalberta Stiftera (z okazji obchodzonego niedawno w wielu krajach 200-lecia urodzin pisarza),
dotychczas nieobecnego w świadomości czytelnika polskiego i niemal
nietłumaczonego na język polski.
Szkice poświęcone wybranym wątkom jego twórczości umożliwiają wgląd w tajniki tego pisarstwa.
Innym, zagadkowym fenomenem, nierozpoznanym do tej pory całkowicie, jest omawiane przez autorów tomu
dziedzictwo biedermeieru: problematyczna tradycja kulturowa XIX w.
tworząca zaskakującą wspólnotę, przejawiającą się w analogiach i dialogach różnojęzycznych
literatur europejskich. Zapoznane dziedzictwo biedermeieru okazuje się wspaniałą bazą wyjściową
dla komparatystów. Podstawowy jego wątek natomiast – temat codzienności oraz jego realizacje –
koresponduje z jednym z głównych paradygmatów (po)nowoczesności,
jakim jest wymiar codziennej egzystencji człowieka
we wszelkich jej aspektach i przejawach.
Tę aktualność oraz nośność tradycji biedermeieru tom stara się ukazać i opisać.
Praca adresowana jest przede wszystkim do polonistów i germanistów,
ale interesować może humanistów reprezentujących różne dyscypliny:
literaturoznawców, kulturoznawców, historyków czy komparatystów.
Potencjalnymi odbiorcami tomu mogą być także nie-filolodzy:
wszyscy ci, którym nieobce są sporne tematy i problemy europejskiej historii kultury,
a także meandry dziewiętnastowieczności będącej odległym zapleczem doby nam współczesnej,
jak również wszyscy czytelnicy otwarci na zapoznanych lub odkrywanych na nowo,
bo nieobecnych na mapie czytelniczej pisarzy.


SPIS TREŚCI :

Spis treści:

Słowo wstępne / Vorwort (Aneta Mazur, Grażyna Borkowska)

Grażyna Borkowska — Życie codzienne jako kategoria literacka i badawcza (rekonesans)

Część I

Ulrich Dittmann — "Heiliger Alltag"? Stifters Ort in der Tradition
eines umstrittenen Themas der deutschen Literatur
["Święta codzienność" — pozycja Stiftera w tradycji spornego tematu literatury niemieckiej;
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]

Marion George — Zu Adalbert Stifters Katzensilber und Waldbrunnen
[O dwóch opowiadaniach Adalberta Stiftera: Katzensilber (Błyszczyk) i Waldbrunnen (Leśne źródło);
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]

Hubert Lengauer — Uniform der Einfalt. Zum Kleidercode bei Adalbert Stiffer
[Uniform prostoty. Kod ubioru w twórczości Adalberta Stiftera;
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]

Wolfgang Wiesmüller — Ein "Rosenkranz alltäglicher Dinge".
Historizität und Aktualität von Adalbert Stifters Witiko
["Różaniec rzeczy codziennych. Historyczność i aktualność powieści Adalberta Stiftera Witiko;
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]

Johannes John — Rituale des Sprechens - Rituale des Schreibens.
Zur Adalbert Stifters später Erzählung Der fromme Spruch
[Rytuały mowy - rytuały pisma. O konstrukcji tekstu Der fromme Spruch
(Zbożne porzekadło) Adalberta Stiftera;
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]

Andrea Rudolph — Alltagsdarstellung als Problem.
Friedrich Hebbels Dekonstruktionen trivialer Synthesekonzepte
[Dekonstrukcja fałszywych syntez u Friedricha Hebbla. O problemie prezentacji codzienności;
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]

Barbara Hoiss — Stifter-Rezeption in Moderne und Postmoderne.
Am Beispiel von Franz Tumler und Winfried Georg Sebald
[Oddziaływanie Stiftera w dobie modernizmu i postmodernizmu.
Na przykładzie twórczości Franza Tumlera i Winfrieda Georga Sebalda;
tekst w jęz. niemieckim, streszczenie w jęz. polskim]


Lioba Bauer — Stiffer i szkolnictwo w Austrii.
Utwory Stiftera na lekcjach języka niemieckiego w austriackich szkołach

Jan Pacholski — Szumawa Adalberta Stiftera


Część II

Zofia Krzysztoforska-Weisswasser — Austriacki biedermeier i jego sztuka

Dobrochna Ratajczakowa — Arcydzieło biedermeieru?

Marta Ruszczyńska — Estetyka codzienności w prozie Włodzimierza Wolskiego (1824—1882)

Irena Jokiel — Romantyk je obiad i wychowuje dzieci

Magdalena Rudkowska — Codzienność - cudowność - groza. Hoffmanizm Kraszewskiego

Jacek Kubiak — Dwa światy i święta codzienność

Tadeusz Budrewicz — Zagadnienie codzienności w pomysłach historiograficznych Józefa Ignacego Kraszewskiego

Aneta Mazur — Między przekleństwem a błogosławieństwem - codzienność u Gustawa Flauberta,
Adalberta Stiftera i Józefa Ignacego Kraszewskiego


Hana Voisine-Jechova — Polski i czeski umiarkowany romantyzm w kontekście literatury światowej

Ursula Phillips — Women's Lives and Everyday Experience in Narcyza Żmichowska (1819-1876) and George Eliot (1819-1880)
[Egzystencja kobiet i doświadczenie codzienności u Narcyzy Żmichowskiej (1819-1876)
i George Eliot (1819-1880);
tekst w jęz. angielskim, streszczenie w jęz. polskim]

Katharina Weisswasser — Ida Pfeiffer - kobieta epoki biedermeieru?


Część III

Tadeusz Żabski — Grossmutter i Napoleon. Ambiwalentny obraz codzienności w Lalce Bolesława Prusa

Tadeusz Bujnicki — Okolice Capowic

Tomasz Sobieraj — Codzienność melodramatów i sensacji. O konwencjach fabularnych
polskiej powieści popularnej okresu pozytywizmu

Bartłomiej Szleszyński — Sarmacka codzienność w powieściach Henryka Rzewuskiego,
Zygmunta Kaczkowskiego i Henryka Sienkiewicza

Agata Grabowska-Kuniczuk — Anegdotyczny portret człowieka uwikłanego w codzienność
- z Kronik Bolesława Prusa i wspomnień o pisarzu

Agnieszka M. Bąbel — Mieszczucha życie codzienne według Gabrieli Zapolskiej


Część IV

Krystyna Kossakowska-Jarosz — Śląska "pani domu" - konceptualna scheda XIX wieku

Urszula Górska — Dezintegracja codzienności. Laur dla Natalii Gyuli Krudy'ego

Sabina Brzozowska — Między teatrem codzienności a domkiem duszy. Tragedia nieuświadomionych kłamstw
w dramacie Tadeusza Rittnera W małym domku

Adela Pryszczewska-Kozołub — W stronę powszedniości. O debiucie pisarskim Poli Gojawiczyńskiej

Joanna Ławnikowska-Koper — Codzienność jako przestrzeń sacrum i przestrzeń profanum.
Obrazy codzienności w prozie współczesnych autorek niemieckiego obszaru językowego
z perspektywy gender studies

Indeks nazwisk