Z notatki wydawniczej :
Książka z zakresu filozofii człowieka jest zbiorem opracowań prezentujących w przystępny i nieszablonowy sposób problematykę mądrości, miłości, woli, poznania rozumowego i cielesnego.
Znalazły się w niej także wybrane koncepcje antropologiczne oraz analizy poświęcone mitom kulturowym.
Książka napisana została z uwzględnieniem i z poszanowaniem rozmaitych stanowisk światopoglądowych.
Skierowana jest wprawdzie głównie do studentów filozofii, ale z pewnością zainteresuje również wszystkie osoby, które chciałyby zgłębiać fenomen człowieczeństwa.
Z okładki :
Henryk Benisz, ur. 1960, studiował filozofię w Krakowie i teologię w Warszawie. Doktoryzował się u ks. prof. Józefa Tischnera na Wydziale Filozoficznym PAT w Krakowie (Filozofia i sztuka u Nietzschego.
Od krytyki filozofii wystrzegającej się sztuki do pochwały sztuki stającej się filozofią, Kraków 1995).
Habilitował się w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN w Warszawie (Nietzsche i filozofia dionizyjska, Warszawa 2001).
Obecnie jest profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Opolskiego.
Od Autora :
Niniejsza praca jest zbiorem tekstów traktujących o podstawowych zagadnieniach antropologii filozoficznej.
Tradycyjne, nazbyt szerokie i nieco już archaiczne pojęcie duszy zastąpiłem „komponentami" zgodnymi z kanonami współczesnej filozofii. Jest tu zatem mowa o mądrości, miłości, woli, ciele, poznaniu i rozumie.
Znalazły się tu także wybrane koncepcje człowieka, które dzisiaj wydają się odgrywać znaczącą rolę w rozpoznawaniu specyfiki człowieczeństwa. Nie mogło również zabraknąć ważniejszych mitów kulturowych,
i to zarówno tych, które sięgają samej istoty kultury, jak i tych, które otwierają perspektywę tworzenia nowej świadomości człowieka w rozwijającej się kulturze bądź quasi-kulturze przyszłości.
„Paleta" przedstawianych spraw ludzkich miała być w miarę pełna, dlatego trzeba było uwzględnić różne punkty widzenia: religijny i niereligijny, ortodoksyjny i nieortodoksyjny. Wszystkie problemy starałem się ukazać z należną im powagą, aczkolwiek w wielu miejscach czytelnik może się zdumieć albo nawet uśmiechnąć.
Dobrze będzie, jeżeli tak się stanie.
SPIS TREŚCI :
Wprowadzenie
Rozdział 1
Platon, Erazm, Kierkegaard i Lipiec o mądrości i miłości
1.1. Meandry mądrości
1.1.1. Mądrość „duchowa" (heroizm Sokratesa)
1.1.2. Mądrość „cielesna" (hedonizm Głupoty)
1.1.3. Mądrość „oświecona" (humanizm Erazma)
1.2. Meandry miłości
1.2.1. Miłość „metafizyczna" w Uczcie Platona
1.2.2. Miłość „estetyczna" w Dzienniku uwodziciela Kierkegaarda
1.2.3. Miłość „aksjologiczna" w Świecie wartości Lipca
Rozdział 2
Schopenhauer o woli i mądrości życiowej
2.1. Wola zaklęta w ciele
2.1.1. Ciało jako bezpośredni oraz pośredni przedmiot poznania
2.1.2. Mechanizmy poznawcze w obrębie różnych form cielesnych
2.1.3. Cielesne uwarunkowania działania sprawczego
2.1.4. Principium individuationis a cielesna odrębność indywiduum
2.2. Mądrość życiowa (według) Schopenhauera
Rozdział 3
Arystoteles, Kant, Hegel i Nietzsche o myśleniu filozoficznym
3.1. Drugi „przewrót kopernikański"
3.1.1. „Przewrotna" filozofia Kanta
3.1.2. „Przewrotna" krytyka przewrotu
3.1.3. Nowy przewrót w filozofii Nietzschego
3.2. Ponowne przemyślenie problemu myślenia
3.2.1. Arystoteles i początki myślenia logicznego
3.2.2. Hegel i „cielesne" ugruntowanie myślenia u Nietzschego
Rozdział 4
Schopenhauer o człowieku „metafizycznym" i Heidegger
4.1. Schopenhauerowska koncepcja „zwierzęcia metafizycznego"
4.1.1. Specyficzne cechy bytu ludzkiego
4.1.2. Przyczyny nieuchronności cierpienia
4.1.3. Perspektywa pośmiertnej „nieśmiertelności"
4.2. „Ontologiczna antropologia" wczesnego Heideggera
4.2.1. Problem bycia i jestestwo
4.2.2. Bycie-w-świecie, troska i trwoga
4.2.3. Bycie ku śmierci, mowa i czas
Rozdział 5
Frankl o „pełnym" człowieku i sensie życia
5.1. Nieredukcjonistyczna koncepcja człowieka
5.1.1. Ograniczenia psychoanalizy Freuda
5.1.2. Antropologia dymensjonalna Frankla
5.2. Ukierunkowanie na sens życia
5.2.1. Frustracja egzystencjalna, nerwica noogenna i logoterapia
5.2.2. Duchowość człowieka i sens wiary w nadsens, czyli w Boga
Rozdział 6
Eliade, van der Leeuw, Girard i inni o mitach w kulturze i quasi-kulturze
6.1. Wieczne powroty: człowiek wobec problemu czasu i historii
6.2. Geneza kultury i religii: moc czy przemoc?
6.2.1. Kreatywne działanie mocy
6.2.2. Destrukcyjne działanie przemocy
6.3. New Age: oświecona filozofia czy ciemna teozofia?
6.3.1. Poprzez (samo)transcendencję ku wyższej świadomości
6.3.2. Era Wodnika z perspektywy nowej syntezy dziejów
6.3.3. Psychotechnologie w służbie łączności ze wszech-światem
6.3.4. „Nowo-wiekowa" wiedza contra tradycyjna wiara
6.4. Kultura fizyczna („cielesna"): językowe sensy i nonsensy
6.4.1. Gra językowa — grą o poznanie
6.4.2. Struktura językowa a świat
6.4.3. Od kodu w przekazie językowym do symbolu w kulturze
6.4.4. Ekwiwalencja (języków) postrzegania i tworzenia świata
Bibliografia
Indeks osób