Powroty w śmierć — Józef Olejniczak

Z notatki wydawniczej :

Książka zawiera eseje o motywie śmierci w literaturze oraz o relacjach ze śmierci pisarzy. 
Przez pryzmat „tanatologiczny” autor ujmuje późną twórczość Brunona Schulza, Aleksandra Wata, Józefa Wittlina, Czesława Miłosza i Witolda Gombrowicza. Rozdział pierwszy to rodzaj medytacji nad dwoma zdaniami z Dziennika transatlantyckiego Gombrowicza, zakreślający horyzont metodologiczny, filozoficzny i antropologiczny następujących po nim rozważań.

O AUTORZE :

Józef Olejniczak – profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor zwyczajny w Zakładzie Teorii Literatury w Instytucie Nauk o Literaturze Polskiej im. I. Opackiego.
Zainteresowania badawcze: problematyka teoretycznoliteracka, głównie związana z zagadnieniami dot. podmiotu literackiego i podmiotowości literatury oraz autobiografii. 
Metodologicznie określa siebie po stronie hermeneutyki dwudziestowiecznej (Ricoeur, Gadamer) i „kulturowej teorii literatury”, zwanej czasem „antropologią literatury”, która traktuje jako rozwinięcie dwudziestowiecznej teorii i sztuki interpretacji. Jego zainteresowania historycznoliterackie dotyczą literatury XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem przemian najważniejszych idei pojawiających się w literaturze modernistycznej i ponowoczesnej. 

ZAMIAST WSTĘPU :

Parę zdań z Dziennika Witolda Gombrowicza, parę strof Czesława Miłosza, niepokój, z jakim niezmiennie czytam opowieści Brunona Schulza, zachwyt niezmiennie towarzyszący lekturze wierszy i próz Aleksandra Wata, esej i parę wierszy Józefa Wittlina – to literacka inspiracja tej książki, którą z niepokojem oddaję lekturze i osądowi Czytelnika. Sam będąc czytelnikiem, do Czytelnika się zwracam. Ale ta książka nie chce być pracą historycznoliteracką, krytycznoliteracką, nie konstruuję w niej żadnej teorii…
Zadaję w niej pytania, nie będąc pewnym odpowiedzi, jakich udzielam.
Krążę wokół paru zdań. Krążę też wokół własnego doświadczenia, własnego poczucia bliskości śmierci, której nie doświadczę. Choć zdarzyło mi się doświadczać i obserwować śmierć Innych, Bliskich, już nieobecnych, już pogrążonych w nicości.
Ta książka – już nie moja – z literatury jest „zrobiona”, choć towarzyszy jej pamięć tego, jak doświadczałem Ich śmierci: moich Rodziców, mojego Mistrza, który nauczył mnie czytania literatury i odczytywania w literaturze śladów obecności człowieka. 
W jakimś tekście (może w wywiadzie) Profesor mówił, że celem i sensem interpretacji dzieła literackiego jest uobecnienie jakiegoś umiejscowionego w nim „ja”, jest docieranie do tego „ja”.
Gdy odeszli Rodzice, gdy zabrakło Profesora, pozostała pustka, podobnie jak w literaturze polskiej po śmierciach Schulza, Wittlina, Wata, Gombrowicza i Miłosza pozostało miejsce, którego już nikt nie zagospodaruje, nie oswoi, nie zadomowi.

SPIS TREŚCI :

Zamiast wstępu

1. Powroty w śmierć

2. Bruno Schulz

3. Aleksander Wat

4. Józef Wittlin

5. Czesław Miłosz

6. Witold Gombrowicz

7. Coda

8. Nota bibliograficzna

9. Indeks nazwisk

10. Summary

11. Zusammenfassung

Recenzja książki ukazała się w „Forum Akademickim” nr 10/2009 (dostępna pod adresem: www.forumakad.pl)



Uwaga : ostatni egzemplarz z wyczerpanego nakładu z małym naddarciem na dole obwoluty !