Z notatki wydawniczej :
Prezentowany tom, będący wyrazem uznania dla Pani Profesor Genowefy Grabowskiej, stanowi zbiór artykułów autorstwa Jej przyjaciół, kolegów i uczniów, którzy w ten sposób chcieli uczcić jubileusz 40 lat pracy zawodowej – naukowej i dydaktycznej, Pani Profesor.
Tematyka większości artykułów zamieszczonych w książce odzwierciedla pola zainteresowań Pani Profesor Genowefy Grabowskiej oraz dziedziny, którymi zajmowała się naukowo bądź jako poseł do Parlamentu Europejskiego. Każdy z zaprezentowanych tematów mieści się w ramach zakreślonych tytułem książki. Poruszane są więc zagadnienia z szeroko pojętego prawa międzynarodowego publicznego, europejskiego, administracyjnego, samorządu terytorialnego, prawa karnego i procedury karnej, prawa gospodarczego, finansowego, prawa konstytucyjnego oraz filozofii prawa.
Dużą grupę stanowią artykuły dotyczące ochrony środowiska. W niniejszej księdze znajdują się również opracowania poświęcone prawu dyplomatycznemu, organizacjom międzynarodowym i prawom człowieka. Należy podkreślić, że część artykułów zamieszczonych w tym tomie ma charakter interdyscyplinarny.
SŁOWO WSTĘPNE
40 lat pracy zawodowej — naukowej i dydaktycznej, to wspaniała okazja do świętowania jubileuszu.
Każdy jubileusz należy uczcić w sposób jak najbardziej godny jubilata.
Nawiązując zatem do tradycji środowiska naukowego, postanowiliśmy przygotować księgę jubileuszową, a okazja jest nie lada — Pani Profesor Genowefa Grabowska w 2008 r. obchodziła 40 lat pracy naukowej.
Doceniając ogromny wkład Pani Profesor w dorobek nauki prawa międzynarodowego publicznego i prawa europejskiego, pragniemy w ten sposób uczcić dotychczasowe lata Jej owocnej pracy.
Zainteresowania Pani Profesor są szerokie, a praca badawcza bardzo bogata, dlatego też formuła księgi jubileuszowej jest otwarta, nieograniczona tematycznie. Znalazły się w niej więc zarówno opracowania z zakresu „klasycznego” prawa międzynarodowego, jak i prawa europejskiego oraz krajowego, na które te dwa porządki prawne mają niewątpliwie ogromny wpływ.
Tematyka większości opracowań odzwierciedla pola zainteresowań Pani Profesor oraz dziedziny, którymi zajmowała się naukowo albo zajmuje się jako poseł do Parlamentu Europejskiego.
Każdy z zaprezentowanych tematów mieści się w ramach zakreślonych tytułem księgi.
Część z nich została opracowana na podstawie referatów wygłoszonych podczas konferencji naukowej zorganizowanej przez Katedrę Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w październiku 2007 r. Jednakże nawet te opracowania, które — jak mogłoby się wydawać — dotyczą wyłącznie prawa krajowego, należy rozpatrywać w szerszym aspekcie — prawa międzynarodowego i europejskiego.
Wśród autorów reprezentujących ośrodki naukowe z Białegostoku, Gdańska, Krakowa, Lublina, Łodzi, Opola, Rzeszowa, Torunia, Warszawy, Wrocławia oraz Katowic znaleźli się specjaliści w wielu dziedzinach prawa: szeroko pojętego prawa międzynarodowego publicznego, europejskiego, administracyjnego, samorządu terytorialnego, prawa karnego i procedury karnej, prawa gospodarczego, finansowego, ochrony środowiska, prawa konstytucyjnego oraz filozofii prawa. Zakres tematyczny jest zatem bardzo rozległy.
Tak naprawdę trudno więc było uporządkować wszystkie opracowania według jednego klucza, zwłaszcza tematycznego, wiele materiałów bowiem porusza zagadnienia z kilku dziedzin. Dużą grupę stanowią artykuły dotyczące ochrony środowiska, którą Pani Profesor zajmowała się szczegółowo w ostatnich latach.
W księdze znajdują się również opracowania poświęcone prawu dyplomatycznemu, organizacjom międzynarodowym, prawom człowieka, różnym problemom prawa europejskiego, a także samorządowi terytorialnemu, prawu karnemu czy procedurze karnej. W związku z tym przyjęto rozwiązanie kompromisowe — sporządzono spis treści zgodny z porządkiem alfabetycznym nazwisk autorów.
Niniejsza księga ma spełniać dwa zadania. Pierwszym jest cel naukowy.
Mamy bowiem nadzieję, że pozycja ta jest naszym wspólnym wkładem w rozwój nauki prawa, nie tylko międzynarodowego czy europejskiego. I choć nie ma w niej opracowania, które w żadnej mierze nie odwoływałoby się do którejś z tych dziedzin, spektrum poruszanych zagadnień — nowatorskich i aktualnych — jest obszerne.
Wierzymy również, że będzie ona nie tylko solidnym źródłem wiedzy, ale także bodźcem do dalszych badań oraz materiałem, na którym swe kwalifikacje będą rozwijali młodzi adepci sztuki prawniczej.
Jednak zasadniczym celem opublikowania tej księgi było i jest uczczenie Jubileuszu Pani Profesor, ona sama zaś jest naszym dla Niej prezentem.
Pragniemy bardzo gorąco podziękować wszystkim Autorom, którzy współtworzyli z nami niniejszą pozycję, przygotowując swe opracowania.
Dzięki Ich wkładowi księga zawiera bogaty merytorycznie materiał.
Joanna Nowakowska-Małusecka
NOTY O AUTORACH
Dr Joanna Banach-Gutierrez — Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego.
Dr Jacek Barcik — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. dr hab. Jan Białocerkiewicz — Zakład Prawa Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Dr Rafał Blicharz — Katedra Publicznego Prawa Gospodarczego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Mgr Tomasz Bojar-Fijałkowski — Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.
Prof. zw. dr hab. Andrzej Całus — Szkoła Główna Handlowa w Warszawie.
Prof. zw. dr hab. Janina Ciechanowicz-McLean — Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.
Prof. zw. dr hab. Władysław Czapliński — Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.
Dr Paweł Czubik — Uniwersytet Jagielloński, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej.
Prof. zw. dr hab. Bogdan Dolnicki — Katedra Prawa Samorządu Terytorialnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. UR dr hab. Elżbieta Dynia — Zakład Prawa Międzynarodowego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Prof. UŚ dr hab. Jadwiga Glumińska-Pawlic — Katedra Prawa Finansowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Mgr Patrycja Grzebyk — Instytut Stosunków Międzynarodowych Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego.
Dr Robert Grzeszczak — Katedra Nauk Prawnych Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta, Uniwersytet Wrocławski.
Dr Joanna Jagoda — Katedra Prawa Samorządu Terytorialnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Mgr Anna Jasińska — Zakład Europejskiego Prawa Instytucjonalnego — Jean Monnet Chair of European Constitutional Law, Katedra Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego.
Prof. zw. dr hab. Jerzy Jaskiernia — Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Dr Ireneusz C. Kamiński — Zespół Prawa Europejskiego i Międzynarodowego Publicznego, Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Katedra Porównawczych Studiów Cywilizacji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dr Tomasz Kamiński — Instytut Prawa Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Dr hab. Dagmara Kornobis-Romanowska — Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dr Brygida Kuźniak — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prof. zw. dr hab. Aleksander Lipiński — Katedra Prawa Górniczego i Ochrony Środowiska Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. zw. dr hab. Leonard Łukaszuk — Uniwersytet Warszawski.
Prof. zw. dr hab. Kazimierz Marszał — Katedra Prawa Karnego Procesowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. UŚ dr hab. Czesław Martysz — Katedra Prawa i Postępowania Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. UŚ. dr hab. Barbara Mikołajczyk — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Dr Elżbieta Mikos-Skuza — Instytut Prawa Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Dr Joanna Nowakowska-Małusecka — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Dr Maciej Perkowski — Katedra Prawa Międzynarodowego Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.
Prof. UMCS dr hab. Anna Przyborowska-Klimczak — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Prof. dr hab. Kazimierz Równy — Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk.
Prof. UR dr hab. Stanisław Sagan — Uniwersytet Rzeszowski.
Prof. UW dr hab. Stefan Sawicki — Instytut Prawa Międzynarodowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Ks. prof. zw. dr hab. Remigiusz Sobański — Zakład Prawa Kanonicznego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. UO dr hab. Stanisław L. Stadniczeńko — Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego.
Dr Wojciech Sz. Staszewski — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Dr Julian Sutor — ambasador tytularny.
Dr Barbara Wartenberg-Kempka — Zakład Postępowania Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Dr Aleksandra Wentkowska — Instytut Europeistyki w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu, Katedra Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.
Prof. dr hab. Tadeusz Widła — Katedra Kryminalistyki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. UŚ dr hab. Lidia Zacharko — Katedra Prawa i Postępowania Administracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Dr Jarosław Zagrodnik — Katedra Prawa Karnego Procesowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Prof. UwB dr hab. Mieczysława Zdanowicz — Zakład Prawa Europejskiego Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku.
Prof. UŚ dr hab. Marek Zdebel — Katedra Prawa Finansowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Dr Marek Zieliński — Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Europejskiego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Mgr Maja Żywioł — Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Jagiellońskiego.
SPIS TREŚCI :
Słowo wstępne (Joanna Nowakowska-Małusecka)
Słowo o naszej Pani Profesor (Barbara Mikołajczyk)
Joanna Banach-Gutierrez — Wpływ prawa Unii Europejskiej na krajowe prawo karne — w kierunku podobnych czy identycznych przepisów?
Jacek Barcik — Neutralność i polityka neutralności a współpraca w ramach Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony — casus Austrii, Finlandii, Irlandii, Malty i Szwecji
Jan Białocerkiewicz — Relacje człowieka ze środowiskiem naturalnym. Garść refleksji o konflikcie prawa i ekonomii
Rafał Blicharz — Wybrane zagadnienia nadzoru nad rynkiem kapitałowym w świetle prawa wspólnotowego
Andrzej Całus — Prawna istota rynku wspólnego i rynku wewnętrznego w aspekcie współistnienia w ich podstawie konstrukcji właściwych dla porządków prawnych: międzynarodowego, wspólnotowego i krajowego
Janina Ciechanowicz-McLean, Tomasz Bojar-Fijałkowski — Obszary chronione w prawie międzynarodowym, europejskim i polskim na przykładzie Doliny Rospudy
Władysław Czapliński, Anna Jasińska — Podmiotowość międzynarodowa Unii Europejskiej. Kilka uwag na tle traktatu reformującego
Paweł Czubik — Odrzucony mit czy nowy eksperyment? Ochrona środowiska w nowym mechanizmie GSP Wspólnot Europejskich
Bogdan Dolnicki — Region samorządowy
Elżbieta Dynia — Zasada autonomii prawa wspólnotowego
Jadwiga Glumińska-Pawlic — Międzynarodowe standardy audytu wewnętrznego w systemie kontroli finansów publicznych w Polsce
Robert Grzeszczak — Parlament Europejski i parlamenty narodowe — współpraca na rzecz demokracji w UE czy konkurencja kompetencji
Joanna Jagoda — Uczestnictwo w wyborach lokalnych według prawa międzynarodowego, europejskiego i krajowego
Jerzy Jaskiernia — Prawo Rady Europy a prawo krajowe — granice i wspólne obszary
Ireneusz C. Kamiński — Kontrola rezolucji Rady Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych i wynikających z nich działań sprawowana przez Europejski Trybunał Praw Człowieka — uwagi o decyzji w sprawach Behrami i Saramati z dn. 31 maja 2007 r.
Dagmara Kornobis-Romanowska — Mechanizm obowiązywania prawa wspólnotowego w prawie wewnętrznym państw członkowskich
Brygida Kuźniak, Maja Żywioł — Polityczne i prawne aspekty budowania tożsamości europejskiej
Aleksander Lipiński — Nowe zasady odpowiedzialności za szkodę w środowisku
Leonard Łukaszuk — Obszary morskie o szczególnej wrażliwości i ich ochrona prawna. Akweny z instalacjami hodowlanymi oraz rafy koralowe
Kazimierz Marszał, Jarosław Zagrodnik — Problem zaskarżalności postanowienia w przedmiocie wydania europejskiego nakazu aresztowania
Czesław Martysz — Postępowanie administracyjne w sprawach należących do organów polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i konsularnych
Barbara Mikołajczyk — Ochrona uzupełniająca a status uchodźcy
Elżbieta Mikos-Skuza, Patrycja Grzebyk — Międzynarodowa i krajowa implementacja międzynarodowego prawa humanitarnego
Joanna Nowakowska-Małusecka — Sytuacja ofiar (pokrzywdzonych) i świadków przed międzynarodowymi trybunałami karnymi
Maciej Perkowski — Zrównoważone prawem zarządzanie projektami finansowanymi z funduszy europejskich
Anna Przyborowska-Klimczak — Międzynarodowe prawo ochrony przyrody na przełomie stuleci
Kazimierz Równy — Międzypaństwowe kodyfikowanie prawa transgranicznych zasobów wodnych (powierzchniowych cieków wodnych i wód podziemnych)
Stanisław Sagan — Międzywojenne konstytucje Estonii
Stefan Sawicki, Tomasz Kamiński — Status kuriera dyplomatycznego w świetle projektu Komisji Prawa Międzynarodowego ONZ a kodyfikacja prawa dyplomatycznego
Remigiusz Sobański — Idea jedności prawa na tle integracyjnych wysiłków Europejczyków
Stanisław L. Stadniczeńko — Dobro wspólne zwornikiem prawa międzynarodowego
Wojciech Sz. Staszewski — Współpraca w zakresie ochrony środowiska w traktatach o przyjaźni i współpracy zawartych przez Polskę po 1989 r.
Julian Sutor — Kwestia immunitetu państwa w kontekście Konwencji ONZ z 2004 r. o immunitetach jurysdykcyjnych państw i ich własności
Aleksandra Wentkowska — Zasady prawa wspólnotowego a zasady wspólne dla państw członkowskich częścią polityki prawa Unii Europejskiej
Tadeusz Widła — Nowojorska reforma policji
Lidia Zacharko, Barbara Wartenberg-Kempka — Uprawnienia samorządowych kolegiów odwoławczych w aspekcie dopuszczalności zadawania pytań prawnych Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości
Mieczysława Zdanowicz — Uchodźca w prawie międzynarodowym, wspólnotowym i prawie polskim
Marek Zdebel — Zinstytucjonalizowana kontrola finansów Wspólnoty Europejskiej — Europejski Trybunał Obrachunkowy
Marek Zieliński — Status posła do Parlamentu Europejskiego
Noty o Autorach