Historia planowania i budowy miast - Janusz Słodczyk

Książka „Historia planowania i budowy miast" autorstwa Janusza Słodczyka otrzymała nagrodę na 17 Targach Książki w Krakowie przyznaną przez Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych, za najlepszy podręcznik i skrypt akademicki w roku 2013.


Z notatki wydawniczej :

Praca pt. „Historia planowania i budowy miast”, licząca ponad 400 stron, przygotowana została
jako podręcznik akademicki z zakresu historii urbanistyki. Obok historii urbanistyki europejskiej
w książce zaprezentowane zostały również formy miasta ukształtowane w Ameryce prekolumbijskiej,
w Indiach, Chinach i krajach islamskich.
Korzystanie z pracy ułatwia ponad 300 rysunków i planów a także ponad 200 wykonanych przez autora
książki fotografii ilustrujących omawiane zagadnienia.

Podręcznik jest przeznaczony dla studentów gospodarki przestrzennej, geografii, urbanistyki
i innych kierunków i specjalności, na których wiedza dotycząca rozwoju i zmienności koncepcji urbanistycznych
jest istotnym elementem programu kształcenia.

Z okładki :

Prof. dr hab. Janusz Słodczyk kieruje Katedrą Geografii Ekono­micznej i Gospodarki Przestrzennej
na Wydziale Ekonomicznym Uniwersytetu Opolskiego. Od wielu lat specjalizuje się w proble­matyce rozwoju,
planowania i przeobrażeń struktury przestrzen­nej oraz gospodarczej miast.
Jest autorem książek i artykułów naukowych, między innymi pracy pt. Przestrzeń miasta i jej prze­obrażenia.
Z jego inicjatywy na Uniwersytecie Opolskim urucho­miono kierunek gospodarka przestrzenna,
a także specjalność gospodarka miejska i regionalna na kierunku ekonomia.
Od roku 1999 organizuje ogólnopolskie konferencje pt. „Miasta w okresie przemian", które od 2007 roku
noszą tytuł „Miasta XXI wieku". Jest również redaktorem naczelnym naukowego czasopisma „Studia Miejskie".

Praca profesora Janusza Słodczyka w przystępny, a jednocześnie atrakcyjny sposób przybliża czytelnikowi
historię planowania miast od czasów najstarszych cywilizacji do XX wieku. Wraz z autorem możemy śledzić
rozwój myśli urbanistycznej i główne nurty planowania miast na przestrzeni dziejów.
Autor książki nie ogranicza się do historii urbanistyki europejskiej, prezentując również formy miasta
ukształtowane w Ameryce prekolumbijskiej, w Indiach, Chinach czy krajach islamskich.
Korzystanie z pracy ułatwia bogaty materiał ilustracyjny. Książka zawiera ponad 300 rysunków
i ponad 200 wyko­nanych przez autora fotografii.


W swojej recenzji profesor Andrzej Zborowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego zwraca uwagę,
że jest to podręcznik akademicki, którego istotnym walorem jest to, że na tle historii urbanistyki światowej
pokazuje tradycje planowania miast w Polsce, czego nie znajdziemy w podręcznikach wydanych na Zachodzie.

Z kolei profesor Barbara Miszewska z Uniwersytetu Wrocławskiego podkreśla w re­cenzji,
że podręcznik jest bardzo rzetelny merytorycznie i niezwykle ułatwia studiowanie zagadnień związanych
ze zmiennością koncepcji urbanistycznych na studiach geo­graficznych, urbanistycznych czy studiach
dotyczących planowania i zagospodarowania przestrzennego, powinien też zainteresować socjologów miasta,
historyków i studentów turystyki.


SPIS TREŚCI :

Wstęp

Wprowadzenie

1. Miasta najstarszych cywilizacji

1.1. Historyczne procesy rozwoju miast
1.2. Protomiasta
1.3. Miasta na terenie Mezopotamii
1.4. Ośrodki miejskie starożytnego Egiptu
1.5. Miasta cywilizacji doliny Indusu

2. Miasta w czasach starożytnych

2.1. Cywilizacja egejska
2.2. Planowanie miast w starożytnej Grecji
2.3. Rozwój i planowanie miast na obszarze imperium rzymskiego

3. Miasta średniowieczne

3.1. Upadek i odradzanie się miast w okresie średniowiecza
3.2. Ogólne uwagi dotyczące lokalizacji oraz kształtowania się układów przestrzennych miast w średniowieczu
3.3. Miasta pochodzące z czasów rzymskich
3.4. Miasta rozwijające się przy zamkach i klasztorach
3.5. Miasta nowe — budowane według określonej koncepcji
3.6. Kształtowanie się układów przestrzennych średniowiecznych miast w Polsce

4. Miasta islamskie

4.1. Powstanie i rozprzestrzenianie się islamu
4.2. Forma pierwszych ośrodków miejskich w świecie islamu
4.3. Przekształcenia miast na terytoriach podbitych przez Arabów
4.4. Struktura tradycyjnego miasta islamskiego

5. Koncepcje miasta i rozbudowa ośrodków miejskich w czasach renesansu

5.1. Miasto idealne — teoretyczne koncepcje miasta w czasach renesansu
5.2. Miasto twierdza — podporządkowanie formy miasta funkcji obronnej
5.3. Realizacje oparte na teoretycznych koncepcjach miasta idealnego
5.4. Renesansowe przebudowy miast istniejących
5.5. Renesansowe plany miast w Polsce

6. Tradycje planowania i budowy miast na obszarze Iberoameryki

6.1. Miasta cywilizacji prekolumbijskich
6.1.1. Najważniejsze cywilizacje miejskie Ameryki prekolumbijskiej
6.1.2. Cywilizacje miejskie Mezoameryki
6.1.3. Ośrodki miejskie w rejonie Andów Północnych i Środkowych
6.2. Planowanie i budowa miast na terenie hiszpańskich i portugalskich kolonii w Ameryce
6.3. Portugalska kolonizacja Brazylii

7. Planowanie miast w XVII i XVIII wieku — miasto barokowe i klasycystyczne

7.1. Cechy barokowego planu miasta
7.2. Włochy — początek baroku w urbanistyce
7.3. Rozkwit urbanistyki francuskiej w dobie baroku i klasycyzmu
7.4. Angielskie projekty urbanistyczne z XVII i XVIII wieku
7.5. Barokowe plany w Niemczech i Austrii — Berlin, Karlsruhe, Wiedeń
7.6. Budowa i przekształcenia innych ośrodków europejskich — Sankt Petersburg, Amsterdam, Lizbona
7.7. Barokowe i klasycystyczne projekty w miastach Polski

8. Tradycje planowania i budowy miast na obecnym terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady (od XVI do XIX wieku)

8.1. Osadnictwo hiszpańskie
8.2. Osadnictwo francuskie — miasta Nowej Francji
8.3. Początki osadnictwa angielskiego
8.4. Przykłady planowania miast na terenie Stanów Zjednoczonych w XVII i XVIII wieku

9. Miasta tradycyjne i miasta kolonialne w wybranych regionach Azji oraz w krajach arabskich Afryki Północnej

9.1. Tradycje budowy miast w Chinach i Japonii
9.2. Tradycje rozwoju miast i miasta kolonialne w Azji Południowo-Wschodniej
9.3. Miasta tradycyjne i miasta kolonialne na subkontynencie indyjskim
9.4. Europejskie dzielnice miasta islamskiego

10. Planowanie i rozwój miast w XIX wieku

10.1. Przeobrażenia miast jako rezultat rewolucji przemysłowej
10.2. Forma miasta w koncepcjach reform społecznych z pierwszej połowy XIX wieku
10.3. Projekty przebudów i rozbudowy miast europejskich w drugiej połowie XIX wieku
10.4. Nowe idee i podejścia w planowaniu miast pod koniec XIX wieku
10.5. Miasta przemysłowe na terenie Polski

11. Planowanie miast w XX wieku

11.1. Uwarunkowania, w których kształtowały się nowe koncepcje miasta w Europie i w Stanach Zjednoczonych na przełomie XIX i XX wieku
11.2. Modele miast z przełomu XIX i XX wieku
11.3. Rozwój planowania miast na początku XX wieku
11.4. Koncepcje urbanistyczne z okresu międzywojennego
11.5. Koncepcje urbanistyczne realizowane w Polsce w okresie do drugiej wojny światowej
11.6. Planowanie miast po drugiej wojnie światowej
11.7. Planowanie miast w Polsce po drugiej wojnie światowej
11.8. Planowanie miast wobec procesów urbanizacji w drugiej połowie XX wieku

Bibliografia