Katowice 1924 Postkarte specjalna karta pocztowa Parafia Mariacka pieczęć autograf ks. Szołtysik – Dittmerau – Dziećmarów – Śląsk

Parafia pw. Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Katowicach - ks. Szołtysik

35,00 

Stary dokument z Katowic z obiegu pocztowego – specjalna karta pocztowa (Postkarte) Parafii Mariackiej w Katowicach (Kattowitz), do powiadomień innych parafii na terenie dawnej Diecezji Wrocławskiej (Breslau).

Dokument o wymiarach zewn. ok. 14,5 cm x 9 cm.

1 w magazynie

Na stronie adresowej wydrukowano tekst w języku niemieckim:

Postkarte

An

das Römisch-Katholische Pfarramt

in

[Karta Pocztowa

Do Rzymsko-Katolickiego Urzędu Parafialnego w]

oraz dopisano odręcznie nazwą miejscowości adresata

Dittmerau

[obecnie Dziećmarów, niem. Dittmerau – miejscowość w Polsce położona w województwie opolskim, pow. Głubczyce, w gminie Baborów].

Na rewersie wydrukowano stosowne rubryki w języku łacińskim do wpisywania danych.
Wyjątkiem jest nazwa miasta, którą wydrukowano w języku niemieckim – Kattowitz i następnie odręcznie w dwóch miejscach dopisano polską nazwę miasta Katowice.

W dokumencie z dn. 15. X. 24 miejscowy Urząd Parafialny informuje [w tłumaczeniu na język polski], że:

Konstanin …
ur. 19. 9. 77
chrzest: w Dittmerau 21. 9. 77
zawarł związek małżeński 30. 9. 24
w Katowicach w kościele pw. Św. Marii (in ecclesia St. Mariae)
z Marią …

poniżej ówczesna łacińska pieczęć urzędowa parafii pw. Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Katowicach (z polską nazwą Katowice).

Obok (w zastępstwie proboszcza) swój autograf na dokumencie złożył Ks. Szołtysik.

Karta prawdopodobnie z okresu przed podziałem Górnego Śląska, który miał miejsce w 1922 r.

W czasie wystawiania tego dokumentu parafia w Katowicach podlegała Administracji Apostolskiej dla Śląska Górnego (używano też formy – Śląska Polskiego). Dekretem „Sanctissimus Dominus noster” z 7 listopada 1922 r. papież Pius XI, przydzieloną Polsce część Górnego Śląska, uczynił samoistną i zależną bezpośrednio od Stolicy Apostolskiej Administraturą. Jej kierownictwo (z tytułem Administratora Apostolskiego) powierzono salezjaninowi pochodzącemu ze Śląska, ale wychowanemu w Turynie – ks. Augustowi Hlondowi.

Na obszarze tej katowickiej parafii w tym czasie mieszkało około 30 000 katolików, 3000 protestantów i 2000 żydów, z czego jak podawano: urzędników 50 %, kupców 25 %, robotników 25 %. Proboszczem był ks. dr Teodor Kubina (późniejszy biskup diecezji częstochowskiej), a jednym z wikariuszy ks. Wojciech Szołtysik.

Poniżej krótki biogram kapłana którego autograf widnieje na dokumencie.

Ks. Wojciech Szołtysik (Albert Scholtyssek) – proboszcz, radca duchowny, więzień polityczny.

Urodził się 22 kwietnia 1889 r. w Załężu (niem. Zalenze; od 15 października 1924 r. Załęże jest jedną z dzielnic miasta Katowice). Był najstarszym synem Stanisława, maszynisty kopalni Kleofas i Zofii z d. Świtała (niem. Schwitalla). Uczęszczał do gimnazjum w Katowicach, a następnie w Bytomiu, kończąc je maturą z wynikiem celującym dn. 8 marca 1910 r. Po maturze studiował (27 kwietnia 1910 r. – 4 grudnia 1913 r.) teologię na Uniwersytecie Wrocławskim (Breslau). Następnie we wrocławskim alumnacie przygotowywał się do stanu duchownego. Dnia 20 grudnia 1913 r. w tamtejszej kaplicy seminaryjnej otrzymał święcenia niższe wraz z tonsurą. Święceń udzielał kardynał Georg von Kopp, biskup ordynariusz wrocławski (były to jego ostatnie święcenia kleryków w historii diecezji, gdyż kardynał zmarł 4 marca 1914 r. w Opawie). Święcenia subdiakonatu 26 marca 1914 r. i diakonatu 28 marca 1914 r. miały miejsce w kaplicy seminaryjnej. Święcenia kapłańskie przyszły wikariusz przyjął dn. 18 czerwca 1914 r. w Kolegiacie św. Krzyża we Wrocławiu. Wszystkich kolejnych święceń po śmierci kardynała Koppa udzielił mu biskup pomocniczy wrocławski Karl Augustin. W czasie wakacji pomagał w pracy duszpasterskiej w parafii pw. św. Józefa w Załężu. Jako wikariusz pracował w parafiach: św. Józefa w Królewskiej Hucie (od 6 lipca 1914 r.), w Grabinie k. Białej (niem. Grabine Kr. Neustadt, od 5 października 1914 r.) i NMP w Berlinie (od listopada 1914 r.). Podczas pobytu w Berlinie pracował także wśród wychodźstwa polskiego. W 1915 r. został powołany do wojska i przez pięć miesięcy był kapelanem wojskowym w Cottbus, gdzie duszpastersko obsługiwał także obóz jeńców włoskich. Od grudnia 1917 r. pracował jako wikariusz w kuracji w Goduli (Godullahütte O.S.). Był żarliwym patriotą. W czasie posługi duszpasterskiej w Goduli publicznie podkreślał swoją przynależność narodową. W 1919 r. został aresztowany przez Grenzschutz, ale dzięki stanowczej interwencji swojego proboszcza ks. F. Strzyża udało mu się uniknąć dłuższego pobytu w więzieniu. Włączył się aktywnie w działalność plebiscytową. Należał do pierwszych akcjonariuszy Towarzystwa Akcyjnego „Goniec Śląski” w Bytomiu, które od 1 stycznia 1921 r. wydawało w języku polskim propolską gazetę „Goniec Śląski”. Pozostawał w stałym kontakcie z Polskim Komisariatem Plebiscytowym. Po podziale Górnego Śląska w 1922 r. i utworzeniu Administracji Apostolskiej dla Polskiego Górnego Śląska (niem. Apostolische Administratur für Polnisch Oberschlesien), kuracja w Goduli podlegała już tej Administracji (tracąc związki prawne z diecezją wrocławską).
W 1923 r. przez kilka miesięcy zarządzał parafią pw. św. Bartłomieja w Bieruniu Starym (dla uspokojenia nastrojów wśród parafian). Od 1923 r. pracował w Katowicach w Parafii Mariackiej już jako ks. Wojciech Szołtysik. Był I wikariuszem (od 1923 r.), następnie administratorem (do 1926 r.) po nominacji ks. proboszcza Kubiny na biskupa częstochowskiego. W Katowicach założył Stowarzyszenie Polskiej Młodzieży Żeńskiej pod opieką bł. Bronisławy oraz Stowarzyszenie Służących pod Opieką św. Zyty, przy którym powstała kuchnia publiczna a także biuro pośrednictwa pracy. Z Katowic został przeniesiony do Łazisk Średnich, gdzie jako lokalista miał zorganizować nową parafię. Formalnie samodzielna stacja duszpasterska (lokalia) została utworzona dekretem biskupa katowickiego z dniem 1 lipca 1927 r. (wejście w życie dekretu). Ks. Wojciech Szołtysik z tytułem kuratusa wyposażony był w pełną jurysdykcję proboszczowską. Był także wizytatorem nauki religii w parafiach: Wyry, Mikołów, Mokre. Z czasem lokalię zmieniono na kurację. Po utworzeniu parafii w 1932 r. mianowano go 26 sierpnia tego roku pierwszym (w historii) proboszczem w Łaziskach Średnich. Jako proboszcz w tej miejscowości dodatkowo pełnił w Sądzie Biskupim w Katowicach funkcję obrońcy węzła małżeńskiego (defensor vinculi), później także obrońcy sprawiedliwości (promot. iustitiae). Od 1934 r. był asystentem kościelnym w Diecezjalnym Sekretariacie Katolickiego Stowarzyszenia Kobiet (K. S. K. w Katowicach). Po 9 latach pracy w Łaziskach Średnich, dnia 25 marca 1935 r. został w uroczystej procesji wprowadzony jako proboszcz do parafii pw. św. Jana i Pawła w Katowicach (Katowice-Dąb). Dzięki jego zaangażowaniu wyremontowano kościół, zaprowadzono osobne nabożeństwa szkolne i zorganizowano parafialną Akcję Katolicką. Przed II wojną światową dużo podróżował. Odbył pielgrzymkę jubileuszową do Rzymu i Ziemi Świętej (1925), brał udział w Zjeździe Unionistycznym w Welehradzie i obłóczynach swojej siostry w Zakonie Ubogich Sióstr Szkolnych de Notre Dame we Wrocławiu (1932). W 1933 r. uczestniczył w pielgrzymce jubileuszowej do Ziemi Świętej.
W czasie II wojny światowej został kuratorem Sióstr Służebniczek Maryi, a po zakończeniu wojny na 3 lata (od 24 października 1945 r.) kuratorem i wizytatorem prowincji śląskiej Sióstr Maryi Niepokalanej (później na dalsze 5 lat).
Dnia 13 lutego 1950 r. został aresztowany w akcji prowadzonej przez władze państwowe przeciw Związkowi „Caritas” i przetrzymywany kilka miesięcy w więzieniu. Śledztwo zostało umorzone o czym 30 czerwca 1950 r. prokuratura powiadomiła pisemnie Kurię Katowicką. Proboszcz po zwolnieniu z aresztu powrócił do obowiązków duszpasterskich. Z okazji 40-lecia kapłaństwa został 22 czerwca 1954 r. mianowany radcą duchownym. Zmarł 10 marca 1956 r. w Katowicach-Dębie, gdzie cztery dni później został pochowany.

.

Ta specjalna parafialna katowicka karta pocztowa (Postkarte) po ponad 100 latach jest w stanie jak na fot. (brak znaczków – oderwane w przeszłości; otwory celem wpięcia do segregatora). Widoczny jest fragment stempla pocztowego (prawdopodobnie KATOWICE) i 24 (jako rok).