Dziecięce odkrywanie tekstu literackiego – Kinestetyczne interpretacje liryki

Z notatki wydawniczej:

Zasadniczą kwestią prezentowanej pracy jest poszukiwanie takich dróg działania, które z jednej strony ujawnią potencjał tkwiący w dziele literackim, warunkujący tzw. zysk czytelniczy, czyli zaspokojenie potrzeb psychicznych odbiorcy, stymulowanie potrzeby refleksyjnej, polemicznej, z drugiej zaś ukażą i uruchomią pełnię dziecięcych możliwości twórczej interpretacji. Autorka – przyjmując optykę pedagogiczną – podjęła próbę odpowiedzi na następujące pytania: Co kieruje procesem odczytywania przez ucznia znaczeń utworu literackiego?, Co staje się zaczynem indywidualności odbioru?, Czy istnieje prawdopodobieństwo, że odbiór tekstu może odbywać się bez „naznaczenia” go przez odbiorcę własną indywidualnością?, Czy intuicyjne, twórcze, ekspresyjne, ujawniające wnętrze czytelnika analizowanie tekstu jest niebezpieczne dla kształcenia literackiego małego dziecka?, Jak dalece właściwa procedura kontaktu ucznia z książką wpłynie na stymulowanie jego rozwoju w sferze dywergencyjnej, społecznej i emocjonalnej?

Publikacja została podzielona na następujące części: pierwszą stanowią rozważania dotyczące pedagogicznego odbioru tekstu literackiego, metafory literackiej, miejsca liryki dziecięcej i metafory w poetyckim wsparciu rozwoju. Podjęto także problematykę liryki w systemie edukacji małego dziecka w perspektywie tradycyjnej i w obszarze nowych poszukiwań. Zaprezentowano przedmiotową strategię kinestetycznej interpretacji liryki. Część druga obejmuje metodologiczne podstawy badań własnych. Ostatnia część to analiza oraz interpretacja wyników uzyskanych w trakcie dociekań eksploracyjno-weryfikacyjnych.

SPIS TREŚCI:

Wprowadzenie

1. Wspierający i stymulujący rozwój wymiar literatury

1.1. Odbiór tekstu literackiego – ujęcie pedagogiczne
1.2. Metafora literacka jako element stymulacji myślenia twórczego
1.3. Liryka dziecięca i metafora jako poetyckie wsparcie rozwoju dziecka
1.4. Tekst literacki a potrzeby dziecka
1.5. Wyjaśnianie znaczeń tekstu a relacje społeczne ucznia

2. Liryka w systemie edukacji małego dziecka. Perspektywa tradycyjna a próby nowych poszukiwań.

2.1. Kilka słów o funkcjach i przygotowaniu do odbioru literatury
2.2. Interpretacje i konkretyzacje liryki w edukacji wczesnoszkolnej
2.2.1. Interpretacja głosowa utworu literackiego
2.2.2. Inscenizacja
2.2.3. Drama
2.3. Istota przekładu intersemiotycznego i analizy pozawerbalnej, nadzieje i ograniczenia

3. Strategia kinestetycznej interpretacji liryki jako dziecięce odkrywanie sensu

3.1. Inspiracja. Alternatywne sposoby kształcenia literackiego w edukacji wczesnoszkolnej
3.1.1. Inteligencje wielorakie Howarda Gardnera a twórczość dziecka
3.1.2. Nauczanie w poszukiwaniu śladów
3.1.3. Znaczenie ruchu w edukacji dziecka
3.1.3.1. Metody edukacyjne oparte na aktywności kinestetycznej
3.1.3.2. Improwizacja przestrzenna a socjotechnika
3.2. Założenia bazowe strategii
3.2.1. Emocje, ekspresja i zabawa w edukacji
3.2.2. Wizualizacja i teatr ruchu
3.3. Komponenty strategii w ujęciu zintegrowanym
3.3.1. Redundancja kodowania, czyli słuchanie
3.3.2. Improwizacja, czyli ruch niedyrektywny
3.3.3. Układ przestrzenno-ruchowy, czyli konstrukt powtarzalny
3.4. Kinestetyczna interpretacja liryki – ogląd modelowy. Podsumowanie

METODOLOGIA BADAŃ

4. Ustalenia ogólne

4.1. Specyfika populacji badanej i organizacja temporalna dociekań eksploracyjno-weryfikacyjnych

5. Założenia badawcze

5.1. Cele badań
5.2. Problemy badawcze, hipotezy, zmienne, wskaźniki
5.2.1. Faza I. Płaszczyzna adekwatności literackiej
5.2.2. Faza II. Wymiar wspierający i stymulujący strategii
5.2.2.1. Obszar dywergencyjny
5.2.2.2. Obszar modyfikacji zachowania się dziecka
5.2.2.3. Obszar struktury socjometrycznej

6. Struktura badań, metoda weryfikacji, narzędzia pomiaru zmiennych

6.1. Quasi-eksperyment pedagogiczny
6.2. Faza I wstępna – technika rotacji. Matryca Analizy Adekwatności Literackiej
6.3. Faza II zasadnicza – technika grup równoległych (w pomiarze pretestowym i posttestowym)
6.3.1. Myślenie Twórcze w Rysunkach E.P. Torrance’a
6.3.2. Skala Obserwacji Zachowania M. Bogdanowicz
6.3.3. Socjometryczna Skala Akceptacji Społecznej (modyfikacja D. Ekiert-Grabowskiej)

7. Przebieg działań eksperymentalnych

7.1. Poezja indukująca aktywność kinestetyczną w wymiarze adekwatności literackiej
7.2. Przykładowe konstrukty kinestetyczne, skomponowane podczas zajęć
7.2.1. Pierwszy rok eksperymentu
7.2.2. Drugi rok eksperymentu
7.3. Materiał muzyczny użyty do redundancji podczas indukcji tekstu

WYNIKI BADAŃ

8. Wyniki badań fazy I. Wpływ kinestetycznej interpretacji liryki na stopień adekwatności literackiej konkretyzacji plastycznej, na przykładzie klasy II szkoły podstawowej

8.1. Perspektywa uogólniona
8.2. Perspektywa indywidualizująca
8.3. Materiał literacki a metoda analizy
8.4. Wnioski

9. Faza II. Rozwój uczniów klas I i III jako wskaźnik skuteczności formuły kinestetycznej

9.1. Poziom myślenia twórczego
9.1.1. Ujęcie uogólnione
9.1.2. Ujęcie indywidualizujące
9.2. Modyfikacja zachowania się uczniów ustalona na podstawie wyników Skali Obserwacji Zachowania
9.2.1. Wyniki uogólnione
9.2.1.1. Kreatywność
9.2.1.2. Elementy stałe SOZ
9.2.2. Indywidualne wyniki w sferach
9.3. Struktura socjometryczna klasy
9.3.1. Perspektywa uogólniona ukazana w wyodrębnionych płaszczyznach
9.3.2. Pozycja uczniów izolowanych i odrzuconych

Zakończenie

Aneksy

Bibliografia

Summary
Zusammenfassung

Uwaga: ostatni egzemplarz magazynowy z wyczerpanego w wydawnictwie nakładu ze śladami składowania (przetarcia i lekkie zagięcie tylnej okładki) !